کارشناسان علل متعددی برای بالا بودن نرخ بیکاری در استان فارس ذکر کردهاند که رکود در تولید از مهمترین این علت ها است. رکود در تولید زمانی رخ میدهد که تولیدکننده قادر به تامین سرمایه در گردش نباشد که نتیجه این امر تعطیل یا نیمه تعطیل شدن واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری است.
چندی پیش جعفر قادری، نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی، از کاهش تسهیلات بانکی استان فارس در طول سال 93 نسبت به تمامی استانهای کشور خبر داد و چنین استدلال کرد که تسهیلات پرداختی از سوی بانک مرکزی به استانها براساس سرمایهگذاریها در استان است و این آمار نشان میدهد که در استان فارس سرمایهگذاری مناسبی در این سال صورت نگرفته است.
قادری در گفتوگو با تسنیم این کاهش اعطای تسهیلات به استان فارس را نشان این میداند که از ظرفیت سیستم بانکی استان فارس برای تکمیل واحدهای تولیدی استفاده نمیشود و سختگیری بانکهای استان مهمترین عامل این مطلب است.
به گفته فریدون فرقانی، رئیس اتاق بازرگانی شیراز، در سال گذشته تنها 10 درصد تسهیلات در استان فارس در اختیار تولیدکننده قرار گرفته است و از آنجا که فعالیتهای تولیدی سودآوری آنی ندارد و تقاضا برای کارهای بازرگانی و خدماتی در شیراز و استان فارس بیشتر است، بانکها ترجیح میدهند که سرمایههای خود را در اختیار این افراد قرار دهند تا تولیدکنندگان.
فریبرز رضایی، معاون ارزیابی طرحهای تولیدی بانک صنعت و معدن استان فارس میگوید ارائه درخواست تسهیلات، داشتن 4 ماه گردش مالی در بانک مورد نظر، ارائه گزارش توجیهی و مدارک شخصی و شرکتی از جمله شرایط دریافت تسهیلات است که با داشتن این شرایط بانک تا 70 درصد در طرح تولیدی مشارکت مالی میکند.
به گفته رضایی بررسی میزان فروش در کشور، تعداد کارخانههای تولیدی در سطح کشور، بررسی داشتن بازار فروش محصول، میزان صادرات و واردات کالا و محصول تولید شده، برخورداری شرکت از تکنولوژیهای مدرن از جمله شرایطی است که برای توجیهپذیری اقتصادی یک طرح نیاز است.
معاون ارزیابی طرحهای تولیدی بانک صنعت و معدن استان فارس میگوید گاهی اوقات مشکل از مجریان طرحها است چراکه سرمایه اصلی و هزینه اولیه برای شروع کار را ندارند در صورتی که بانکها موظف هستند تا 33 درصد به بخش صنعت تسهیلات ارائه دهند هرچند بیشتر بانکها از این کار به دلایل مختلف سرپیچی میکنند.
قادری با اشاره به خروج و انتقال سپردههای استان فارس به دیگر استانها میگوید صرف سپردههای استان فارس در خود استان برای رواج تولید از مصوبات سفر ریاست جمهوری و سفر مقام معظم رهبری است اما تاکنون این امر رعایت نشده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی عدم ارائه طرحهای توجیهپذیر اقتصادی را از جمله دلایل بانکها برای امتناع از ارائه تسهیلات میداند و میگوید هرچند این امر دلیل قانعکنندهای نیست اما به نظر میرسد در صورتی که اتاق بازرگانی و فعالان اقتصادی استان بتوانند ارتباط بیشتری با بانکها داشته باشند این مشکل برطرف میشود.
فرقانی، رئیس اتاق بازرگانی، توجیهپذیرنبودن طرحهای اقتصادی را دلیل محکمی برای سختگیری بانکها در ارائه تسهیلات نمیداند و میگوید: در مواردی پیش آمده که طرحهای اقتصادی به دلیل عدم توجیه اقتصادی در استان فارس رد شده است اما همین طرحها در دیگر استانها تسهیلات کافی دریافت کرده است.
رئیس اتاق بازرگانی شیراز با اذعان به اینکه در شرایطی که بانکها علاقه و توان پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی را ندارند واحدهای تولیدی میتوانند از بازار سرمایه استفاده کنند و بازار سرمایه به معنای استفاده از ظرفیتها و فروش سهام واحدهای تولیدی در بورس است.
به تائید بسیاری از صاحبنظران اقتصادی آنچه استان فارس را از این بیکاری نجات میدهد تلاش برای کسب اقتصاد پایدار است و اقتصاد پایدار نیز در گرو رونق فعالیتهای تولیدی است و هیچ فعالیت اقتصادی به اندازه فعالیت تولیدی نمیتواند در ایجاد اشتغال تاثیرگذار باشد بنابراین به جاست که مسئولان استان فارس شرایط برای فعالیت تولیدکنندگان را تسهیل کنند.
تسهیل شرایط تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات بانکی هم زمینه را برای سرمایهگذاری ایجاد میکند و هم اینکه افزایش تسهیلات بانک مرکزی به استان را افزایش میدهد.