به گزارش تابناک سمنان به نقل از جام جم دانشمندان می‌گویند آسیب‌های مشابه خوردگی‌های دندانی امروزی را در دندانی با قدمت 5/2 میلیون سال که مربوط به یکی از اجداد منقرض شده انسان‌هاست مشاهده کرده‌اند. این مشاهده در کنار شواهد دیگر، حاکی از این است که انسان‌های پیش از تاریخ و پیشینیان آنها گرچه رژیم غذایی کاملا متفاوتی نسبت به ما داشتند، ولی از مشکلات دندانی مشابه با ما رنج می‌بردند.
خوردگی دندان می‌تواند در تمام بافت‌های آن مشاهده شود و معمولا به صورت ساییدگی کم‌عمق و براق در سطح مینا و ریشه دندان‌ها مشاهده می‌شود.
این نوع از آسیب دندان در دندان فسیل شده گونه‌ای از اجداد انسان‌ها به نام آسترالوپیتکوس آفریکانوس مشاهده شده که نشان می‌دهد این فرد احتمالا از دندان‌درد یا حساسیت دندانی رنج می‌برده است. اما چرا باید اجداد ما دچار آسیب‌های دندانی از نوعی شوند که امروزه بر اثر مصرف مقادیر بالای نوشیدنی‌های گازدار ایجاد می‌شود؟
علت مشکلات دندانی در دوران کهن
با توجه به این که علت دیگر این نوع آسیب‌های دندانی مسواک زدن شدید است، احتمال دارد اجداد ما نیز به دلیل مصرف مواد غذایی سفت و فیبردار دچار این خوردگی‌ها شده باشند. همچنین به جای نوشابه‌های گازدار، خوردن مرکبات و سبزیجات اسیدی نیز این تخریب‌ها را تشدید می‌کرده است. به عنوان مثال، خوردن غده‌های خوراکی مانند سیب‌زمینی که هم بسیار سفت بوده و هم برخی از انواع آن بشدت اسیدی است، می‌تواند این خوردگی‌ها را روی سطح دندان ایجاد کرده باشد.
خوردگی دندانی بندرت در نمونه‌های فسیلی مشاهده شده است. البته شاید به این دلیل کمتر مشاهده شده که تا امروز محققان به چنین مساله‌ای اصلا دقت نمی‌کردند. بر خلاف این، نوع دیگر آسیب‌های دندانی یعنی پوسیدگی یا به اصطلاح کرم‌خوردگی دندان بشدت در فسیل‌های دندانی مشاهده شده است.
کرم‌خوردگی دندان رایج‌ترین علت دندان درد است و به دنبال مصرف مواد غذایی نشاسته‌دار و شیرین مانند غلات ایجاد می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد این آسیب نیز مربوط به زندگی مدرن باشد، زیرا از زمانی که کشاورزی در زندگی انسان‌ها رونق گرفت، حجم زیادی کربوهیدرات وارد رژیم غذایی انسان‌ها شد و در سال‌های اخیر با تصفیه شکر میزان مصرف مواد غذایی شیرین نیز افزایش یافته است. اما مطالعات جدید نشان داده در حقیقت این پوسیدگی‌ها مشکلات سال‌های اخیر نبوده بلکه تقریبا تمام فسیل‌های دندان مربوط به انسان‌های پیش از تاریخ دچار کرم خوردگی‌هایی بر اثر خوردن برخی میوه‌ها و سبزیجات و عسل می‌شده‌اند. این پوسیدگی‌ها عموما بسیار عمیق بوده که نشان می‌دهد طی سالیان طولانی شکل گرفته و می‌توانسته موجب دندان‌درد بسیار شدیدی شود.
مشکل ساییدگی دندان‌ها
یکی دیگر از مشکلات دندانی رایج که در نمونه‌های فسیلی نیز گزارش شده، ساییدگی دندان‌هاست که بر اثر ساییدن مداوم یا به دندان گرفتن یک جسم سخت ایجاد می‌شود. این مشکل می‌تواند بر اثر شکستن پوست تخمه‌های سخت، جویدن ناخن‌ها، کشیدن پیپ یا گرفتن سوزن خیاطی با دندان ایجاد شود. البته معمولا تکرر این قبیل کارها پس از چند سال باعث ایجاد علائم قابل مشاهده مانند شکاف و فرورفتگی روی ظاهر دندان می‌شود. بنابراین وقتی حفره‌های مشابه این علائم در فسیل‌ها مشاهده شود،می‌تواند اطلاعات جالبی از سبک زندگی و رفتار اجداد ما در اختیارمان بگذارد.
بعضی از این اثرات به جا مانده روی دندان‌های فسیلی مشابه خراش‌های میکروسکوپی حاصل از استفاده خلال دندان هستند. این موضوع نشان دهنده قرار دادن جسمی خارجی در بین دندان‌هاست (بخصوص دندان‌های کرسی) و به صورت مکرر است که می‌تواند نشانه بهداشت انسان‌های پیش از تاریخ باشد که ذرات غذایی را از بین دندان‌های خود خارج می‌کرده‌اند. از آنجا که برخی از این حفره‌ها روی همان دندان‌هایی مشاهده شده‌اند که دچار پوسیدگی بوده‌اند، این فرض ایجاد می‌شود که شاید استفاده از یک جسم خارجی در بین دندان‌ها برای التیام دندان‌درد فرد بوده است.
این مشکلات دندانی در گونه‌های مختلفی از انسان‌های پیش از تاریخ و نئاندرتال‌ها که گونه‌هایی هستند که به انسان‌های امروزی نزدیک‌ترند، مشاهده شده است. این امر می‌تواند به این دلیل باشد که این نوع آسیب‌های دندانی بر اثر رفتارهای پیچیده گونه‌هایی با مغزهای بزرگ‌تر ایجاد می‌شود؛ ولی از سوی دیگر ممکن است علت این نوع آسیب‌ها در گونه‌های نزدیک‌تر به دلیل عادت‌های غذایی و سبک زندگی آنها باشد. پژوهشگران فرضیه دوم را بیشتر محتمل می‌دانند.
اما مشخصا آسیب‌های دندانی پیچیده و شدید که ما همیشه به عادت‌های غذایی امروزه و مصرف شیرینی‌های مربوط می‌دانستیم، میلیون‌ها سال پیش در بین اجداد ما نیز وجود داشته‌اند. هرچند شیوع آن بسیار کمتر از امروزه بوده است. البته نتایج تحقیقات وسیع‌تر ممکن است گویای این باشد که میزان شیوع این مشکلات در بین آنها بیشتر از تصور ما بوده و در نهایت بتوانند اطلاعات کامل‌تری از سبک زندگی و تغذیه این اجداد فسیلی به ما بدهند.
منبع:Scientific American
مترجم: عسل اخویان طهرانی