مرجانه اسلامی
تسهیلات ویژه خانه اولی‌ها، پروژه مسکن مهر ویژه دهک پایین جامعه، تشكیل
كمیته مشترك برای تدوین بسته عملیاتی رونق‌بخشی به بازار مسكن، وضع مالیات
بر خانه‌های خالی و ایجاد صندوق‌های پس انداز مسکن منطقه‌ای از راهکارهای
دولتی است تا علاوه بر رونق بخشیدن به بازار مسکن و در پی آن ایجاد حرکت در
اقتصاد کشور، بسیاری از جوانان و افراد جامعه را که در خانه‌هایی استیجاری
زندگی می‌گذرانند، صاحب خانه کند. اجرای هر یک از این طرح‌ها می‌تواند تا
حدودی راه برون رفت از رکود حاکم بر بازار مسکن باشد، اما متاسفانه با
غیرکارشناسانه بودن برخی از طرح‌ها یا تغییر رویه در اجرای برخی از این
راهکارها، دشوار بودن شرایط اعلامی از سوی متولیان و همراهی نکردن مسئولان و
مردم، هیچ یک از این راهکارها نتوانست مطابق هدف رونق دهی به بازار مسکن و
کاهش قیمت مسکن پیش رود و به قولی راهی از پیش ببرد.
در چند سال اخیر در استان یزد، بازار مسکن به تبع مسائل کلان اقتصادی با
رکودی مواجه شده است که تسهیلات و صندوق مسکن یکم به امید تکان‌دادن به این
حوزه مطرح شد. این وام با چندین مرتبه اصلاحیه و تسهیل شرایط، برای عده‌ای
از زو‌ج‌های جوان که از درآمد مالی خوبی برخوردار بودند توانست راهگشا
باشد؛ اما عده زیادی از زوجین با توجه به سقف درآمدی پایین خود، از این
تسهیلات جا ماندند.
به این دلیل همشهری با «مرتضی عبدالرضازاده» كارشناس ارشد مدیریت ساخت و
کارشناس رسمی دادگستری استان در حوزه ساختمان، گفت‌و‌گویی ترتیب داده است
تا فضای مسکن یزد و نیز تسهیلات و راهکارهای دولتی برای برون رفت از رکود
حاکم بر بازار مسکن مورد تحلیل قرار گیرد. مشروح این گفت و گو را در ادامه
می‌خوانید:
-
وضعیت فعلی مسکن در استان را چگونه می‌بینید؟
بازار مسکن استان نیز مستثنی از فضای مسکن در کشور نبوده و با رکود شدیدی
مواجه است؛ به طوری که عملا می‌توان گفت در استان یزد، ساخت و سازی صورت
نمی‌گیرد. در نتیجه نه تنها پروژه‌های ساختمانی به طور قابل توجه به مرحله
اجرایی در نمی‌آید، پروژه‌های در حال ساخت نیز از رونق افتاده و متوقف شده
است. در پی آن با توجه به این‌که اقتصاد هر مملکت بر پایه حوزه مسکن است،
رکود شدید در این بخش، اقتصاد را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است. بر همین
اساس حل مشکلات و معضلات اقتصادی در گرو رونق بازار مسکن است که تعداد
بیشماری از صنوف به طور مستقیم یا غیر مستقیم با آن در ارتباط هستند.
این مسائل بسیاری از سرمایه گذاران و انبوسازان را با مشکلات عدیده‌ای
مواجه ساخته است که توجه جدی و بیشتر مسئولان به این بخش حساس اقتصادی را
می‌طلبد. در استان با توجه به رکود حاکم، ساخت و سازهای دولتی با 25 تا 30
درصد و مسکونی با 60 درصد کاهش روبه‌رو بوده است. در حدود یک تا1/5ماه
گذشته نیز بهتر شدن اوضاع و تکان خوردن بازار مسکن در استان، احساس می‌شد
که با توجه به انتخابات آمریکا، دوباره به رکود قبل بازگشتیم.
-
از نظر شما عمده مشکل رونق نیافتن بازار مسکن با توجه به راهکارهای دولتی
اعم از تسهیلات ویژه خانه اولی‌ها و مسکن مهر که قشر کم درآمد جامعه را
مورد هدف قرار داده چیست؟
از ابتدا، پروژه مسکن مهر با هدف خانه دار شدن دهک پایین و قشر ضعیف جامعه،
پا به عرصه ظهور نهاد و اجرایی شد. اما متاسفانه در جریان ساخت و سازهای
انجام شده، با توجه به افزایش یافتن قیمت تمام شده این واحدها، پرداخت
هزینه آن از توان قشر کم درآمد جامعه خارج بود؛ بر همین اساس هدف این
پروژه، به نوعی تغییر مسیر داد و دهک جامعه از ضعیف به متوسط تغییر یافت و
باعث شد که با توجه به برخی مسائل فرهنگی، مسکن مهر چندان مورد استقبال قشر
متوسط جامعه نیز واقع نشود. بر همین اساس این راهکار دولتی چندان تحرکی در
بازار مسکن استان ایجاد نکرد؛ به طوری که واحدهای خالی بیشماری از مسکن
مهر در استان وجود دارد که متقاضی ندارد!
وام و تسهیلات خانه اولی‌ها و صندوق مسکن یکم، با توجه به تغییراتی که به
منظور تسهیل شرایط ارائه شده است، چندان نتوانسته است تکانی به بازار مسکن
دهد؛ چراکه تنها بخش کوچکی از جامعه هدف را که جوانان و خانه اولی‌ها
هستند، تحت پوشش قرار داده است.
-
با توجه به تغییرات متعدد در تسهیلات صندوق مسکن یکم به منظور تحت پوشش
قرار دادن عده بیشتری از جامعه هدف؛ عمده مشکل این تسهیلات که نتوانسته
آنطور که انتظار می‌رفت راهگشا باشد، چیست؟
دریافت این وام‌ها با توجه به شرایط اعلام شده دشوار است و بانک مسکن نیز
در اعطای این تسهیلات سخت گیرانه عمل می‌کند. همچنین میزان وام مورد نظر
نمی‌تواند پاسخگوی خرید خانه باشد که این نیز معضلی دیگر است.
سپرده گذاری بلندمدت همراه با مبلغ بالا، اقساط بالای وام‌ها علاوه بر
چندین مرتبه اعمال تغییرات و نیز برخی از شرایط مطرح شده چون مدت زمان ساخت
خانه از مشکلات این تسهیلات دریافتی است که باید مدنظر متولیان به منظور
تجدیدنظر قرار گیرد.
با توجه به این‌که تسهیلات صندوق مسکن یکم دارای امتیازاتی است، وجود این
وام‌ها، مسئله خرید و فروش امتیاز را نیز به همراه دارد که امروزه به یک
معضل تبدیل شده است.
-
پیش بینی‌تان از وضعیت مسکن در آینده نزدیک چیست؟
با توجه به رکود حاکم و مشکلات اقتصادی موجود و نیز کاهش درآمد بسیاری از
اقشار جامعه، براساس افزایش نیاز و تقاضا، مشکلات حوزه مسکن روز به روز
بیشتر می‌شود. اما در مجموع با توجه به وضعیت موجود، امیدواریم در سال آتی
به این بازار حساس اقتصادی تکانی داده شود و پیش‌بینی می‌شود تا دو سال
آینده، شاهد رونق بازار مسکن در کشور و به تبع آن استان باشیم.
-
چه راهکاری را پیشنهاد می‌دهید؟
پروژه‌هایی همچون مسکن مهر که برای قشر کم درآمد جامعه ساخته شد، مطرح و
اجرایی شود؛ به این شرط که این پروژه‌ها در مسیر هدف خویش دنبال شوند و به
نوعی تغییر مسیر ندهند و هدفشان در سطوح مختلف تغییر نیابد. به عبارت دیگر
هر پروژه ای که برای دهک خاصی تعریف و طراحی می‌شود، تا پایان اجرا و تحویل
نیز مربوط به آن سطح از جامعه باشد. همچنین منطقه بندی پروژه‌ها نیز
می‌تواند بسیار موثر واقع شود؛ به طوری که در برخی از مناطق که ظرفیت ساخت و
ساز در حال تکمیل بوده و قیمت تمام شده بالاتری را خواهد داشت، ساخت و ساز
کمتری صورت گیرد و پروژه‌های مدنظر در مناطقی که ظرفیت لازم را دارد و
برای متقاضیان، قیمت تمام شده کمتری را خواهد داشت، اجرایی شود.
طرح اجاره به شرط تملیک نیز می‌تواند به جوانان و خانه‌اولی‌ها در خانه دار
شدن کمک شایانی داشته باشد و رونق در زمینه مسکن را به ارمغان بیاورد.
-
آیا تسهیلات صندوق مسکن یکم که ویژه خانه‌اولی‌هاست، زمینه‌ای را برای
برخی از فرصت‌طلبان ایجاد نکرده است تا با استفاده از لابی‌گری، اقدام به
دریافت این تسهیلات کنند؟!
در کل می‌توان گفت با توجه به وضعیت موجود، هیچ یک از انبوه سازان و سرمایه گذاران رغبت زیادی برای ساخت و ساز ندارند.