تعداد
زیاد ثبت نام کنندگان برای انتخابات، باعث ایجاد تحلیل های فراوان از جنبه
های اقتصادی و سیاسی درباره عامل این افزایش ثبت نام ها شده است، حال آنکه
افزایش آلودگی هوا و همچنین کاهش قیمت نفت نیز از دیگر موضوعات مهم امروز
بوده است.
در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌هایی یکشنبه ششم دی ماه را مرور کنید.
«روزنامه ایران» در گزارشی به موضوع خلف وعده های امریکایی در موضوع برجام پرداخته است. این روزنامه در این گزارش با عنوان «پروژه تندروهای کنگره برای توقف «برجام» می نویسد: «محدودیت صدور روادید برای اتباع ٣٨ کشور، تصویب پرداخت غرامت به گروگان‌های امریکایی از محل جریمه بانک فرانسوی BNP و نامه مشورتی ٢٢٦ نماینده مجلس امریکا به دادگاه عالی این کشور در مورد تجدید نظر در حکم دادگاه نیویورک برای توقیف سپرده‌های بانک مرکزی ایران در سیتی بانک امریکا با ادعای واهی دست داشتن کشورمان در وقایع تروریستی، جملگی قطعات پازلی هستند که از سوی تندروهای امریکایی برای به بن‌بست کشاندن اجرای «برجام» طراحی شده‌اند. موج جدید فشار کنگره برای تصویب طرح‌هایی که فشار و تحریم جدید ایران به بهانه موضوع‌های غیرهسته‌ای را دنبال می‌کند، در حالی است که واپسین تلاش نمایندگان مجلس امریکا برای ممانعت از نهایی شدن توافق هسته‌ای ایران و «1+5» ناکام ماند و اکنون، تندروها برای جبران مافات، تاکتیک تازه‌ای برگزیده‌اند که مبنای آن افزایش همزمان بی‌اعتمادی افکار عمومی و راهبران سیاست خارجی در تهران و واشنگتن است. تلاشی که ردپای پررنگ «تل‌آویو» و لابی‌های قدرتمند آن در پایتخت امریکا، به وضوح در طراحی و پیشبرد آن هویداست تا شاید اجرای «برجام» را در همان گام نخست، متوقف سازند یا حداقل، ایران را دچار تحریم‌های غیرهسته‌ای جدیدی کنند و موانع بازگشت کشورمان به عرصه سیاست بین‌الملل را پابرجا نگه دارند. در این میان، کاخ سفید نیز هرچند مقاومت‌هایی در قبال تندروها نشان داده و به عنوان مثال در ماجرای قانون ضد ایرانی روادید به تهران تعهد داد که پیامدهای ضد «برجام» قانون را مهار خواهد کرد اما در مواردی هم دولت امریکا به میل یا اجبار، همدوش تندروهای کنگره گام برداشته و اگر در این روند منفی تجدید نظر نکند، «اوباما» یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دیپلماسی خود را با خطر مواجه خواهد کرد زیرا برای تهران نه نفس «برجام»، بلکه اهدافی نظیر لغو ادعاهای بی پایه ضد ایرانی، لغو تحریم‌ها و اعتمادسازی متقابل برپایه احترام و پایبندی به تعهدات، انگیزه مذاکرات بود و این خط قرمزها در شرایط فشار تندروها دگرگون نخواهد شد.
سه برنامه جدیدی که بعد از تصویب برجام با هدف کارشکنی در اجرای آن و همچنین نشاندن دوباره ایران در کانون فشار و تحریم در دستور کار تندروهای امریکایی قرار گرفته است در حالی است که مقامات کشورمان بر این باورند که اقدامات مقامات امریکایی بدون توجه به واقعیات منطقه و بین‌المللی در فضای پس از حل چالش هسته‌ای و تحت تأثیر فشار محافل اسرائیلی صورت می‌گیرد. رویکردی که در صورت متوقف نشدن، می‌تواند به کاهش اعتماد ایران به سیاست‌های امریکا در دوره پسا برجام بینجامد.»
«روزنامه ابتکار» در گزارشی با عنوان « خداحافظ بهارستان» به افراد سرشناسی که برای انتخابات مجلس ثبت نام نکرده اند پرداخته و در بخشی از این گزارش می نویسد: « بر اساس آمار نهایی که وزیر کشور از تعداد ثبت‌نام‌شدگان برای حضور در انتخابات مجلس دهم داده تعداد 801 نفر به عنوان داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و 12123 نفر داوطلب حضور در انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کرده‌اند و تعداد ثبت‌نام‌شدگان این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی بیش از دو برابر نسبت به دوره قبل است. همچنین در این آمار داوطلبان دارای سابقه نمایندگی ادوار گذشته مجلس شورای اسلامی را 698 نفر معادل 6 درصد کل ثبت‌نام‌کنندگان اعلام کرده‌اند. اغلب نمایندگان مجلس نهم دلایل گوناگون از جمله اینکه «تجربه دوره نمایندگی مجلس تجربه گرانقیمتی بوده که نمی‌توان از آن گذشت»، «ارتباطات و تعاملات با دولت سرمایه کاری و ابزار مناسبی برای انجام وظیفه نمایندگی نسبت به مردم حوزه انتخابیه است و طبیعتا نمی‌شود این سرمایه را به راحتی از دست داد» یا «نظر مسئولان و معتمدان حوزه انتخابیه بنده هم بر این بود که در این دوره هم شرکت کنم» را برای حضور مجدد خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام کردند. این در حالی بود که برخی از آنها همچون عابد فتاحی احتمال 99 درصد داده بود که از ثبت‌نام برای حضور در این دوره از انتخابات امتناع ورزد و یا کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و نماینده ادوار ششم تا نهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه شاهرود و میامی طی بیانیه‌ای اعلام کرده بود که کاندیدای نمایندگی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره دهم نخواهد شد و علت این انصراف را هم عدم تحقق وعده‌هایی که به مردم داده شده عنوان کرده بود. با این حال علاوه بر فتاحی، جلالی نیز حدود ساعت ده شب آخرین روز ثبت‌نام در ستاد انتخاباتی وزارت کشور حضور یافت و در بیان دلیل این تغییر تصمیم ناگهانی، نامه رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به کاظم جلالی رئیس فراکسیون اکثریت مجلس عنوان شد که در آن از وی خواسته بود که از تصمیم اخیر خود صرف‌نظر کرده و نسبت به ثبت‌نام در انتخابات دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی اقدام کند. با این حال نمایندگانی هم بودند که عطای حضور دوباره در مجلس را به لقایش بخشیدند.
خداحافظی در اوج یا سودای پاستور؟
محمدرضا باهنر نماینده ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی از حوزه‌های کرمان و تهران که در مجموع حدود ۲۸ سال نمایندگی را تجربه کرده است و حدود سه دوره نیابت رئیس مجلس نیز بخشی از آن بوده است، شاخص‌ترین چهره غایب در مجلس دهم از میان نمایندگان فعلی مجلس خواهد بود. گفته شده که به دلیل تصمیم برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری از حضور در انتخابات این دوره از مجلس شورای اسلامی انصراف داده است. همچنین برخی رسانه‌ها در دلیل عدم ثبت‌نام باهنر به مصاحبه چندی پیش وی با خبرآنلاین اشاره کرده بودند که گفته بود «هنر این است که یک قهرمان قبل از اینکه مدال طلایش را از دست بدهد خودش تشک را ببوسد و کنار بکشد».
«روزنامه کیهان» در یادداشتی به قلم حسین شریعتمداری با عنوان «سرزده وارد مشو...» می نویسد: ««احراز صلاحیت» اما، موضوع دیگری است و نه فقط کمترین ارتباطی با «اصل برائت» ندارد، بلکه، خود یک «اصل بدیهی»، منطقی و برخاسته از ابتدایی‌ترین مبانی عقلی است، موضوع «احرازصلاحیت»، بررسی انطباق شرایط و خصوصیات افراد با شرایطی است که دارا بودن آن برای تصدی یک شغل و یا مسئولیت، لازم و ضروری است و این بررسی و تحقیق نه فقط در همه دنیا و برای تصدی همه مسئولیت‌ها وجود دارد بلکه یک اصل بدیهی است که نفی آن اگر از روی غرض و مرض نباشد، به یقین ناشی از کمبود و نقصان عقل خواهد بود.
فرض کنید قرار است برای حفاظت از اموال و دارایی‌های فلان مرکز -مثلاً یک بانک- تعدادی به عنوان نگهبان استخدام شده و به کار گرفته شوند. آیا هیچ آدم عاقلی که از ابتدایی‌ترین مبانی عقلی برخوردار باشد می‌تواند ادعا کند براساس «اصل برائت» نیازی به بررسی صلاحیت داوطلبان نیست و از آنجا که اصل بر برائت است نباید و نمی‌توان صلاحیت هیچ یک از مراجعه‌کنندگان را رد کرد؟! این چه نظریه بی‌پایه و اساسی است؟! کسی که داوطلب شغل نگهبانی است الزاماً باید شرایط و مختصات ضروری برای تصدی این شغل، نظیر سلامت جسمی، عدم سوء سابقه، پاکدستی و... را دارا باشد و اطمینان از وجود این شرایط در شخص داوطلب نیاز به بررسی و تحقیق دارد. ندارد؟
امروزه قبل از استخدام یک شاگرد بقالی هم درباره او بررسی و تحقیق می‌کنند و مثلا برای به کارگیری یک کارگر در آشپزخانه یک رستوران علاوه بر تحقیق و بررسی درباره برخی از خصوصیات فردی و شخصی وی، اعزام او به مراکز پزشکی برای کسب اطمینان از سلامت جسمی و مبتلا نبودن به بیماری‌های واگیر را الزامی می‌دانند و این روال عقلی و قانونی برای تصدی همه مسئولیت‌های ریز و درشت، ضروری بوده و به کار گرفته میشود.
معلوم نیست احراز صلاحیت نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی و یا خبرگان چه ربطی به اصل برائت دارد که برخی از آقایان، نظارت استصوابی را با استناد به این اصل، غیرضروری تلقی می‌کنند؟! مگر در نظارت استصوابی سخن از اتهام در میان است که به اصل برائت استناد شود؟! نظارت استصوابی در یک کلام بررسی شرایط نامزدها با شرایط قانونی لازم برای نمایندگی مجلس است و مادام که کسی داوطلب نمایندگی مجلس نشده باشد، بررسی صلاحیت وی ضرورتی ندارد ولی هنگامی که خود را برای ورود به این کانون تصمیم‌ساز و سیاست‌پرداز نامزد می‌کند، ابتدایی‌ترین مبانی عقلی و شرعی و قانونی، بررسی صلاحیت - احراز صلاحیت - وی را ضروری و غیرقابل اجتناب می‌کند. ضرورت این احراز صلاحیت به اندازهای است که خودداری از آن بدون کمترین تردیدی، «خیانت» به مردم و نظام خواهد بود. و البته بدیهی است که عدم احراز صلاحیت یک داوطلب برای ورود به مجلس شورای اسلامی و یا مجلس خبرگان به مفهوم و معنای عدم صلاحیت وی برای تصدی سایر مسئولیت‌ها نیست و کسی که صلاحیت او احراز نشده است می‌تواند در پست‌ها و مسئولیت‌های دیگری که شرایط مورد نیاز نمایندگی مجلس را ندارد، به کار گرفته شود.
این نکته نیز گفتنی است که طیف مورد اشاره از ثبت‌نام فله‌ای برای انتخابات با عنوان «سونامی ثبت‌نام» یاد می‌کنند و درباره انگیزه خود از ثبت‌نام فله‌ای به دو هدف مشخص اشاره دارند؛
اول؛ آن که امیدوارند با هجوم فله‌ای، فرصت لازم برای احراز صلاحیت‌ها را از شورای نگهبان سلب کنند و احتمال بی‌دقتی یا کم‌دقتی در بررسی‌های ضروری را افزایش دهند!
دوم؛ از رد صلاحیت‌های گسترده به عنوان زمینه‌ای برای هجوم تبلیغاتی علیه نظام بهره‌گیری کنند و صد البته از جماعتی که برای تحریم هموطنان خود به دریوزگی بیگانگان رفته بودند، دست یازیدن به اینگونه اقدامات دشمن‌پسند دور از انتظار نیست.»
«روزنامه قانون» در گزارشی با عنوان « جذابیت های اقتصادی نماینده شدن» می نویسد: « ثبت‌نام داوطلبان برای کسب کرسی های ساختمان سبز مجلس دهم، پنجشنبه شب به پایان رسید و با ثبت‌نام حدود 12 هزار نفر، رکورد شمار کاند‌ید‌اهای بالقوه انتخابات مجلس در تمام ادوار قوه مقننه در تاریخ جمهوری اسلامی شکسته شد. به عبارت دیگر سختگیری‌های شورای نگهبان قانون اساسی و محد‌ود‌یت‌های قانونی دیگر و حتی تشتت در میان دو جناح اصلی سیاسی كشور نیز مانع نشد تا حدود 12 هزار نفر برای ورود به كرسی مجلس قانونگذاری ثبت‌نام كنند. رشد حیرت‌انگیز تقاضا برای این شغل با وجود د‌رد‌سرهای احتمالی سیاسی از كجا سرچشمه می‌گیرد؟ جذابیت‌های این شغل چیست و چرا برای هر كرسی مجلس در دوره آتی ۴۰نفر ثبت‌نام كرد‌ه‌اند؟
با وجود این قیود و محد‌ود‌یت‌ها از سوی عرضه، اما تقاضا برای کسب شغل قانونگذاری در هر دوره استخد‌امی رشد فزایند‌ه‌ای را تجربه می‌کند. از نشانه‌‌های رشد تقاضا برای استخدام در نهاد قانونگذاری، تکاپوی احزاب و شخصیت‌هایی است که این روزها برای انتخاب آتی برنامه‌ریزی می‌کنند. رشد تقاضا از سوی افراد غیرحزبی و حتی حزبی به اندازهای است که کار ائتلاف را در میان احزاب د‌رون جناح‌های سیاسی د‌شوار کرده است. پرسش این است که چرا افراد حاضرند با وجود ریسک‌های تامین منابع مالی برای تبلیغات، ریسک شکست از رقیب و عدم تعیین صلاحیت از سوی شورای نگهبان باز هم متقاضی این شغل شوند؟
یک حسابد‌ار باید در پایان سال مالی بتواند تراز مالی شرکت را تنظیم و به کارفرما ارائه دهد تا شغل خویش را حفظ کند. در هر شغل دیگری نیز کارنامه‌ای برای شاغل تهیه شده و به او نمره می‌د‌هند. در برخی از مشاغل به دلیل نیاز به تجربه و دانش و تخصص باید حتما کارنامه روشنی ارائه شود. شغل قانونگذاری در ایران اما دست کم در د‌وره‌های گذشته فاقد نظام ارزیابی و گشود‌ن کارنامه قانونگذار بوده است. یک قانونگذار کارنامه فعالیت‌هایش به صورت واقعی ارزیابی نمی‌شود و به همین جهت رشد تقاضا برای این شغل روند فزایند‌ه را تجربه می‌کند. تاکنون د‌ید‌ه نشده است کارنامه‌ای برای قانونگذار تهیه شود و در آن مقایسه‌ای میان آرای او در طرح‌ها و لایحه‌ها با شعارهایش صورت پذیرد. د‌ید‌ه نشده است که در کارنامه قانونگذار د‌رج شود او چرا و به کد‌ام دلایل با کد‌ام طرح یا لایحه موافق یا مخالف بوده است.»
«روزنامه شرق» در گفت و گو با حجت الاسلام سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه با عنوان « در رقابت انتخابات نقل و نبات پخش نمی‌کنند » به نقل از وی می نویسد: « در رقابت انتخابات نقل‌ونبات تقسیم نمی‌کنند. رقابت و بداخلاقی یعنی همین. حالا وسط انتخابات با طرف برخورد کنند؟ تقابل با احمدی‌نژاد، یک هفته بود و یک هفته بعد تبدیل شد به تقابل حق و باطل. یعنی وقتی آقا آمدند و موضع گرفتند، احمدی‌نژاد کنار رفت و در حاشیه قرار گرفت. مواضع آقا هم بسیار شفاف است. زمانی که آقای احمدی‌نژاد در چارچوب یک‌سری ارزش‌ها حرکت می‌کرد، حمایت می‌شد و بعد که ایشان از آن ارزش‌ها عدول کردند، با ایشان برخورد شد. بنده هم موضعم همین بود و جزء کسانی بودم که به صورت شخصی، مشی ایشان را دوست می‌داشتم ولی بعدا که عدول از ارزش‌ها را دیدم، موضع گرفتم که ایشان هم کلی علیه من در رسانه‌های خودشان مسئله درست کردند.»
«روزنامه آرمان» در گزارشی با عنوان « نقش جديد انتخاباتی فائزه هاشمی» می نویسد: « نامش در فهرست افرادي از خانواده آيت‌ا... هاشمي بود كه قصد ثبت‌نام براي انتخابات مجلس دهم را داشت يعني شنیده‌ها حاکی از آن بود كه محسن، فائزه و فاطمه هاشمي در انتخابات مجلس حضور خواهند داشت اما روز جمعه فقط محسن و فاطمه ثبت‌نام كردند و خبري از فائزه نبود. ظاهرا فائزه مسئوليتي دیگر براي خود در انتخابات مجلس دهم ترسیم كرده است و آن هم آگاه‌سازي افراد جامعه نسبت به حق سياسي خودشان و همچنين توجه دادن افکارعمومي به توانايي زنان در عرصه‌هاي سياسي است. او كه سابق نمايندگی مجلس را هم در کارنامه دارد به خوبي مي‌داند در چه شرايطي بايد به موضوع انتخابات ورود کرده و در چه مقطعي سكوت کند. فائزه هاشمي آگاه بود كه ثبت‌نامش در انتخابات مجلس دهم اين امكان را به تندروها كه صراحت دختر كوچك آيت‌ا... هاشمي برايشان قابل هضم نيست، می‌داد که به جوسازي عليه پدر و خواهر و برادرش بپردازند. »
«روزنامه جوان» در عکس یک خود به موضوع آلودگی هوا پرداخته است و در گزارشی با عنوان «شهر رنگ کلاغ گرفت» می نویسد:« پايتخت و برنامه‌‌هاي زيست‌محيطي‌اش همين است كه هست! يعني در واقع هيچ چيز نيست. وقتي آلودگي باقي مي‌ماند و همان چند مانور تعطيلي مدارس و نفروختن طرح ترافيك هم دنبال نمي‌شود، يعني برنامه‌اي نداشته‌ايم و نخواهيم داشت. حالا بايد ياد بگيريم كه ديگر به هواي آلوده احترام بگذاريم! به عنوان محصول رفتارها، مديريت‌ها، تدبيرها و تلاش‌هاي جمعي مردم و مسئولان! به عنوان قابل پيش‌بيني‌ترين قاتل شهروندان كه بسياري از رفتارهاي ما فرش قرمزي است پيش پاي او و به عنوان نقاشي انسان نه از روي طبيعت كه به روي طبيعت!»
«روزنامه اعتماد» در گزارشی به کاهش قیمت نفت می پردازد. اعتماد در این گزارش با عنوان «سراشيبي نفت» می نویسد:« درآمدهاي نفتي آب رفته است اما براي ايران كه هم با آب رفتن درآمدهاي نفتي‌اش روبه‌رو است و هم با آب رفتن ميران صادراتش، وضعيت جوري ديگر است. همين حالا در آخرين روزهاي سال ٢٠١٥ بررسي ها نشان‌مي‌دهد ٥٠٠ ميليارد دلار از درآمدهاي نفتي كشورهاي حاشيه خليج فارس عضو اوپك آب رفته‌است. در حالي نفت در كانال ٣٠ دلاري جا خوش كرده است كه برخي پيش‌بيني‌ها بر كاهش قيمت نفت به ٢٠ دلار دلالت دارد. حالا فصل بودجه‌ريزي ايران، فرا رسيده است و سيگنالي كه ايران به بازارهاي جهاني نفت مي‌دهد ٤٠ دلار است هر چند در راهروهاي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي رقم ٣٥ دلار نيز به گوش مي‌رسد و وزير امور اقتصادي و دارايي نيز از آمادگي ايران براي اداره كشور با نفت كمتر از ٣٠ دلار سخن مي‌گويد. وضعيت اضطراري است. اين را مي‌شود از لابه‌لاي حرف‌هاي مقامات دولتي و اعضاي كابينه دريافت. ايران مي‌داند سال آينده روزهاي سختي را پشت سر خواهد گذاشت.»
