گیلانی ها در یلدا چه کارهایی که نمی کنند / از خوردنی هایی که نمی شود گذشت تا آشتی دوباره با حافظ و شعرخوانی محلی ( «امشب شب چله / خانم جیر (زیر) پله / چاقو بزنیم / هندانه کله (سر)» )

تابناک گیلان: مردم گیلان معتقدند، در شب چله از انواع خوراکی‌ها مصرف می‌کنند و مثل مناطق مختلف آداب و رسوم ویژه‌ای دارند. مردم استان گیلان در شب یلدا از تنقلاتی مانند هندوانه، آب ایزگیل یا آب کونوس، برشته برنج و سه میوه محلی پرتقال، گلابی محلی به نام «خوج» و لیمو استفاده می‌کنند.

به گزارش تابناک گیلان: در گیلان هندوانه را حتما فراهم می‌کنند و معتقدند که هرکس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد. همچنین مردم شهرها و روستاهای شرق گیلان در شب یلدا هنگام بریدن هندوانه شعری را با مضمون «امشب شب چله / خانم جیر (زیر) پله / چاقو بزنیم / هندانه کله (سر)» می‌خوانند.

«آوکونوس» یکی دیگر از خوردنی‌هایی است که در این منطقه در شب یلدا رواج دارد و به روش خاصی تهیه می‌شود. در فصل پاییز، ازگیل خام را در خمره می‌ریزند، خمره را پر از آب می‌کنند و کمی نمک هم به آن می‌افزایند و در خم را می‌بندند و در گوشه‌ای خارج از هوای گرم اتاق می‌گذارند.

ازگیل سفت و خام، پس از مدتی پخته و آبدار و خوشمزه می‌شود.  آوکونوس در اغلب خانه‌های گیلان تا بهار آینده یافت می‌شود و هر وقت هوس کنند ازگیل‌تر و تازه و پخته و رسیده و خوشمزه را از خم بیرون می‌آورند و آن را با گلپر و نمک در سینه‌کش آفتاب می‌خورند. (آو= آب و کونوس = ازگیل.)

در میان برخی مردم و جوانان دم‌بخت این استان مرسوم است که در شب یلدا فال هندانه پوس (پوست هندوانه) می‌گیرند.




برای گرفتن این فال، هندوانه را به چهار قسمت طولی تقسیم می‌کنند و هر چهار پوست را به پشت سر خود می‌اندازند.  در این میان، چهار حالت پیش می‌آید، اگر دو قاچ هندوانه، سفید و دوقاچ، سبز باشد، به معنای حد وسط بودن برای نیت شخص است.

 اگر سه قاچ سبز و یک قاچ سفید بیفتد، نیت آن خوب است، اگر سه قاچ سفید و یک قاچ سبز باشد، نیت بد است.  اگر هر چهار قاچ سبز باشد، به معنای خیلی خوب و اگر هر چهار قاچ سفید باشد، به معنای خیلی بد است.