دریاچه ارومیه و همچنین آب منطقه به نقطه ایی تقریبا غیر قابل برگشتی رسیده است.به نظر میرسد اینبار مسئولین از گذشته درس گرفته و با برنامه ریزی دقیق تری باید دست بکار شوند.هرگونه برنامه ریزی و اقدام باید با کار دقیق کارشناسی انجام گیرد تا شاهد بحرانی تر شدن وضعیت کنونی نگردیم.
به گزارش تابناک ارومیه،طبق نظر کارشناسان،روند کاهش آب دریاچه ارومیه از سال 1376 آغاز گردید.علیرغم هشدارهای برخی محافل ،این موضوع جدی گرفته نشد.سیاستگذاریها،بسمت مصرف آب در شهرها و سپس در صنایع سوق داده شد.برای تامین آب مصرفی اقدام به سد سازی گردید و شریانهای تامین آب دریاچه ارومیه تقریبا قطع شد.پس از مدتی نگاه ها متوجه کشاورزی شده و اینبار مصرف آب در کشاورزی بطور فزاینده ایی آغاز شد.احداث 24هزار چاه عمیق مجوز دار و بدون مجوز در حوزه دریاچه ارومیه نمکی بود بر زخمهای آب منطقه و در نهایت دریاچه ارومیه که در حال خشک شدن بود.
کشاورزان بصورت سنتی و گاهی براساس تشویق برنامه های کارشناسی ،اقدام به کاشت محصولاتی کردند که به آب بیشتری نیاز داشتند.این مسئله نیز بر مشکلات کاهش آب در منطقه افزود.
اما موضوع به اینجا ختم نشد.طبیعت نیز آب را به این منطقه دریغ داشت.خشکسالی گسترده ایی بوقوع پیوست .میزان بارندگیها بطور چشمگیری کاهش یافت.
تا اینکه زمانی رسید که دیر شده بود. آب دریاچه ارومیه بشدت کاهش یافت.سطح آبهای زیرزمینی به پایین ترین سطح خود رسید.بدلیل کاهش سطح آبهای زیر زمینی مردم بر عمق چاههای احداثی تا 90 متر افزودند.در برخی مناطق چاهها پر از آب شور شدندو قابلیت استفاده خود را از دست دادند.
با بدتر شدن شرایط مسئولین بفکر افتادند.برخی کارهای گذشته را که در زمان خود با افتخار از آن سخن گفته میشود نقد کردند .این مسئولین ضمن تقبیح سد سازی در این مقیاس،بر کوتاهی مسئولین وقت در امر نظارت بر مصرف آب در کشاورزی،نبود الگوی مناسب مصرف آب شهری،عدم نظارت بر احداث چاههای حوزه دریاچه،عدم توجه به آبیاری نوین ،نداشتن برنامه مناسب در نوع محصولات کاشته شده و عدم توجه به هشدارهای کارشناسان اشاره کردند.
حال دریاچه ارومیه و همچنین آب منطقه به نقطه ایی تقریبا غیر قابل برگشتی رسیده است.به نظر میرسد اینبار مسئولین از گذشته درس گرفته و با برنامه ریزی دقیق تری باید دست بکار شوند.هرگونه برنامه ریزی و اقدام باید با کار دقیق کارشناسی انجام گیرد تا شاهد بحرانی تر شدن وضعیت کنونی نگردیم.
در راستای کند تر کردن روند خشک شدن دریاچه ارومیه و حفظ وضعیت کنونی ،ستادهای احیای دریاچه ارومیه در استانهای همجوار این دریاچه دست به اقداماتی زده و برنامه هایی را مدون کرده اند.یکی از این برنامه ها کاشت درخت و بذر پاشی در اطراف دریاچه میباشد . در این راستا خداکرم جلالی معاون وزیر جهاد کشاورزی در هفته منابع طبیعی اظهار داشتند:خداکرم جلالی در آخرین روز هفته منابع طبیعی با تاکید بر اینکه مسئله دریاچه ارومیه یک مسئله ملی و حتی فراملی است اظهار داشت: اگر دریاچه ارومیه به طور کامل خشک شده و نتوانیم روند خشکی آن را کنترل کنیم، تاثیر منفی آن نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز نمایان میشود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی به علل به وجود آمدن این مشکل اشاره کرد و گفت: نبود جامع‌نگری در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از علل اصلی به وجود آمدن این مشکل است و بنابراین برای رسیدن به نقطه مطلوب در احیای آن، باید آینده‌نگری صورت گیرد.
وی تصریح کرد: همه ما در خشکی دریاچه ارومیه مقصر هستیم چون بهره‌برداری ناصحیح از آن صورت گرفت بنابراین مدیریت جامع سرزمینی می‌تواند ما را از این وضعیتی که بدان دچار شده‌ایم نجات دهد.
جلالی افزود: 70 درصد نزولات آسمانی در زمان کوتاهی تبخیر شده که رقم بسیار بالایی است که در این باره می‌توان 30 درصد آب را از طریق پوشش گیاهی، آبخوان‌داری و آبخیزداری جذب زمین کرد تا 17 درصد به سفره‌های زیرزمینی افزوده شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان کرد: در سه ماهه اخیر ستاد احیای دریاچه ارومیه کارهای بسیار ارزشمند و مهمی در زمینه حل بحران آن انجام داد که از جمله آنها، انجام 6 هزار و 400 هکتار بذرپاشی و درختکاری، 7 هزار و 200 هکتار غرق و یک هزار و 70 هکتار برنامه مدیریتی بوده که در این باره این کار با مشارکت مردم انجام شد تا هزینه‌های آن به یک سوم کاهش یابد.
همچنین در همین راستا اسمعیل کریم‌زاده اظهار داشت: باید به احیای دریاچه ارومیه با توجه به عزم جدی دولت تدبیر و امید و نیز اهمیت آن برای مردم آذربایجان‌غربی توجه کافی و لازم شود.
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی افزود: اگر از این مسئله جدی غفلت کنیم در درجه اول مردم آذربایجان‌غربی و شرقی متضرر شده و سپس کل کشور تهدید می‌شوند و در این باره اگر به اهمیت آب و خاک در مکتب و سیره ائمه اطهار(ع) در مسیر زندگی خود توجه کنیم به راحتی پی می‌بریم که دو پایه زندگی مردم، آب و خاک است.
وی تصریح کرد: اگر در بخش کشاورزی 70 تا 80 درصد آب استفاده شده و هدر رفت آن وجود دارد، این خود به سبب استفاده و مدیریت نامناسب از آب، از 20 سال گذشته تاکنون بوده است.
کریم‌زاده گفت: هم‌اکنون طرح‌ها و روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی استفاده شده و حتی مردم اقرار کردند که با این روش‌های آبیاری مکانیزه، تا 60 درصد در مصرف آب صرفه‌جویی شده است هر چند که فرصت را در گذشته از دست داده و شاهد خشکی 80 درصد از دریاچه ارومیه هستیم اما باید با سرعت و جدیت هر چه بیشتر دست به دست هم داده و طرحهای 25 گانه احیای دریاچه ارومیه را انجام دهیم.
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی بیان کرد: بی‌شک با احیای دریاچه ارومیه بیشترین نفع را کشاورزان می‌برند و اگر هم مشکل جدی در این زمینه انجام شود باز هم اولین ضررکنندگان آن کشاورزان هستند بنابراین باید در طول 10 سال، 280 هزار هکتار از اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه روش آبیاری خود را تغییر دهند پس بیشترین انتظار در این زمینه از مجموعه جهاد کشاورزی است.
