تابناک ایلام علی اصغر اسدی :: بطور قطع در مطالب ،یادداشت ها ،مقالات و سخنرانی ها تاکنون بارها واژه توسعه به گوشتان خورده است .
کسانی که در حوزه رسانه و مدیریت دستی بر آتش داشته و دغدغه تعالی ،پیشرفت و رفع مشکلات و تنگناهای مختلف را دارند بارها از این واژه پر کاربرد بهره گیری کرده اند .
اما واقعا توسعه چیست و راه رسیدن به آن کجاست ؟ هرکسی در ذهن خود تعریف مستقلی از توسعه دارد ،برخی آن را رسیدن به نقطه نهایی آمال و آرزوهایی معنا کرده اند که بستر ساز یک زندگی سرشار از رفاه و است
برخی آن را در صنعتی شدن و بسیاری نیز پیشرفت در حوزه هایی که بصورت زنجیروار ،از رشد فکری گرفته تا زیرساخت های صنعتی و تعالی سیستم مدیریتی و سیاسی بصورت مکمل هم باعث شکل گیری وضعیتی که تمامی انسان های جامعه را به نقطه ای ازرشد برساند که رفاه و آسایش را برای مردم فراهم آورد معنا کرده اند
همه موارد پیش گفته شده می تواند در برگیرنده معنای توسعه باشد . به معنای کلی تر هر سیاستگذاری و رفتاری که در افقی مشخص منجر به شکل گیری شرایطی شود که با پیشرفت و رشد مولفه های فراهم کننده آن از فکر گرفته تا صنعت واز زیرساخت گرفته تا سیاست ،زمینه ساز وضعیتی برای رفاه جامعه بشود تا با ایجاد زیر ساختهای مختلف و صنایع متعدد زمینه درگیر نمودن افراد جامعه در آن شود تا ماحصل آن هم مساله بیکاری مرتفع شود و هم اینکه زمینه ساز پویایی افتصاد خانواده ها و در سطحی بالاتر کلان کشوری شود میتواند معنای توسعه قلمداد شود
در چنین شرایطی توسعه گستره ای از رشد یعنی فردی ،فکری ،فرهنگی ،سیاسی ،اجتماعی ،اقتصادی و ....را در برخواهد گرفت .
به معنای ساده تر می توان گقت :توسعه در لغت به معناي رشد تدريجي در جهت پيشرفته تر شدن، قدرتمند‌تر شدن و حتي بزرگ شدن است.(فرهنگ لغات آكسفورد،2001)
اما برونداد تمام معانی از توسعه ،چیزی است که در نگاه بروكفيلد یافت می شود :"توسعه را بايد بر حسب پيشرفت به سوي اهداف رفاهي نظير كاهش فقر، بيكاري و نابرابري تعريف كنيم"
توسعه و ملزومات آن
اما لازمه توسعه چیست ؟ ساده ترین پاسخ به این سوال این است ؛ اول وجود مدیران با اراده ،متخصص و ریسک پذیری که نگاه توسعه ای دارند و دوم ساختن جامعه ای که مردمان آن با رشد و بلوغ فکری ،ریل های حرکت قطار پیشرفت به سوی نقطه تعالی موجود در معنای بروکفیلد از توسعه به حساب آیند
از اینرو می توان گفت تا مدیران توسعه گرا خلاق و ریسک پذیر در صدر کانون های تصمیم گیری قرار نگیرند ،تا سیستم های آموزشی و فرهنگی بر مدار ساختن نیروهای مستعد توسعه پذیر قرار نگیرند. باوجود برخورداری از تمام ابزارها و پتانسیل ها بازهم توسعه امکان پذیر نیست.
نتیجه این می شود با وجود اجرای طرح های توسعه چند ساله در کشور ،اما همچنان با وجود بهره مندی از مزیت های بی نظیر افتصادی و ... همچنان توسعه در جلسات و بر روی کاغذ مشق می شود.
پس باید گفت ضمن احترام به مدیران خلاق و پرتلاشی که دغدغه توسعه را دارند ،اما با وجود قرار گرفتن برخی مدیران ریسک ناپذیر ،ترسو،غیر خلاق و نامانوس با توسعه بر روی صندلی مدیریت دستگاههای موثر در امر پیشرفت ،همچنان باید در سطر اول یعنی بخش کردن واژه توسعه توقف کنیم
این مقدمه بلند را ذکر کردم تا با واکاوی برخی اتفاقات و با وجود مهیا بودن زمینه ها ، ابزارها و ظرفیت ها بع این سوال پاسخ داده شود که چرا یکی از ارکان توسعه یعنی رشد صنعت در استان ما لنگ می زند ؟
چرا یک پای توسعه استان چوبیست؟
به نظر می رسد استانی که به تنهایی تمامی مولفه های زیرساختی و خوراک توسعه و پیشرفت را در تمامی حوزه ها از گردشگری گرفته تا مرزی و مزیت های زیر زمینی و روزمینی را یکجا در خود دارد اما هنوز واژه محرومیت را با خود به یدک میکشد ،راه چاره را باید در جای دیگری جستجو کرد.
استانی که در کلان کشوری پنجره های رشد با روی آن گشوده شده ،مدیریت ارشد آن بصورت هفتگی مدیران دستگاههایش را به بهره‌گیری از مزیت ها و بالفعل سازی ظرفیت هایش ترغیب می کند اما در عمل مدیران پایین دستی آن برای اجرای یک طرح صنعتی توسعه آفرین قادر به برداشتن سنگ ها از مسیر حرکت آن قدرت مانور ندارند
چرا ؟ آیا غیر از این است چنین مدیرانی در جایی که قرار گرفته اند حق آنان نیست ؟ آیا این مدیران بر اساس مولفه های تخصص ،توانمندی ،خلاقیت و ...در راس دستگاه قرار گرفته اند یا شانسی و یا براساس سهم خواهی های قومی ،سیاسی و مهمتر از آن باندی و گعده ای ؟!
مدیری که برای برداشتن یک سنگ از مسیر توسعه ،اراده و جسارت یک امضا را نداشته و از ترس از دست دادن جایگاهش ،به مر قانون متوسل می شود ،انعطاف ندارد. خلاقیت به خرج نمی دهد و با مته گذاشتن بر خشخاش. سرمایه گذار را فراری می دهد وپیشران های توسعه را از مسیر منحرف می کنند نه تنها صلاحیت ندارند بلکه آفت رشد و توسعه و عامل بی اعتماد سازی مردم از سیستم سیاسی محسوب می شوند و قطعا جایشان پشت میز مدیریت نیست.
بگذار ید مصداقی بگویم ؛ روز گذشته جلسه رفع موانع ایجاد دو شهرک دامپروری سیروان و ناحیه صنعتی زاگرس با حضور مدیران مربوطه در سالن جلسات استانداری ایلام تشکیل شد
آنگونه که پیداست مدیران حوزه اقتصادی استانداری بر پایه خواست دولت برای بهره مندی این دو منطقه محروم از این ظرفیت ها جدی و پای کار است اما موانع ایجاد شده در مسیر نهایی شدن این دو طرح قابل تامل بود.
برای ایجاد شهرک های مربوطه که رشد اقتصادی و رفع بیکاری بعنوان دو مولفه قرار گرفته در اهداف توسعه را رقم می زنند موانعی قرار گرفته است که جنس آنها دولتی است ،یعنی دولت می خواهد بسترهای توسعه را در این مناطق خلق کند اما از سویی دیگر دولت مانع می شود !!
یکی از زیربنایی ترین نیازها برای ایجاد صنایع ،زمین ،آب ،برق و گاز است ،دولت مجوز های لازم برای شکل گیری این دو شهرک را صادر می کند اما دستگاههای دولتی نه حاضرند زمین واگذار کنند ،نه اینکه آب و برق را در اختیار شهرک ها قرار دهند ! از این موضوع بجز گزاره دولت در مقابل دولت ،چه چیزی استنباط می شود ؟
مگر دستگاههای دولتی مثل کشاورزی ،برق ،آبفا ،گاز و منابع آب و... جزو ارکان دولت نیستند ؟ مگر دولت نمی خواهد با ایجاد شهرک زمینه رشد و توسعه را فراهم آورد؟ پس سخت گیری و مته بر خشخاش گذاشتن دستگاههای موصوف از چه چیزی نشات می گیرد ؟
آیا زمین ،آب ،برق و گاز و ...که این دستگاهها متولی آن هستند املاک و متعلقات پدری مدیران آن است ؟ اگر پدری آنان است حرفی نیست ،اما چنانچه متعلق به ملت است و آنها صرفا متولی بهره برداری از آن هستند،پس این عدم انعطاف و سخت گیری برای چیست ؟
از این رفتارها اینگونه برداشت می شود. مدیران مرتبط با توسعه که اینگونه بنام دولت در مقابل طرح های توسعه ای مدنظر دولت قرار گرفته اند. مدیران آسانسوری هستند که از توسعه هیچ بهره ای نبرده اند.
آقای استاندار باید به این نکته اهتمام ورزند مدیران ضد توسعه ای که بدون هیچ انعطافی مسیر صنعتی شدن ،اشتغال جوانان و رشد اقتصادی استان را سد کرده اند موانع اصلی مشکلات موجود در استان هستند
مدیرانی که با سخت گیری ،لجاجت یا ترس هیچ راهبردی برای برداشتن موانع موجود بر سرراه طرح های توسعه ای استان و سرمایه گذاران را در اختیار نداشته و خلاقانه در مسیر رفع موانع گام بر نمی دارند لیاقت مدیریت را ندارند و استمرار حضور آنان در مصادر مدیریتی حتی برای یک ساعت مهلک است
انتظار می رود مدیریت محترم استان با احصا دستگاههای موثر در توسعه و رفتار مدیران آنها با سرمایه گذاران و مانع تراشی آنان در مسیر ایجاد صنایع ،نسبت به جایگزینی آنان با مدیران خلاق ،ریسک پذیر و مهمتر از همه توسعه گرا اقدام نماید که به صلاح ملک و مملکت است.
