التهاب زمانی رخ می‌دهد که بدن سلول‌ها را برای دفاع در برابر یک عامل تحریک‌کننده می‌فرستد. این یک جنبه کلیدی از دفاع ایمنی بدن است. التهاب می‌تواند کوتاه‌مدت (حاد) یا طولانی‌مدت (مزمن) باشد. بدن ممکن است سلول‌ها را برای دفاع در برابر یک جسم خارجی مانند یک خار، یک عامل تحریک‌کننده یا یک پاتوژن ارسال کند. پاتوژن‌ها شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر ارگانیسم‌ها هستند که باعث عفونت می‌شوند. گاهی اوقات بدن به‌اشتباه سلول‌ها یا بافت‌های خود را مضر می‌داند. این واکنش می‌تواند منجر به بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع 1 شود.
کارشناسان معتقدند التهاب ممکن است در ایجاد طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مزمن نقش داشته باشد. نمونه‌هایی از این موارد سندرم متابولیک است که شامل دیابت نوع 2، بیماری قلبی و چاقی می‌شود. افراد مبتلا به این شرایط اغلب سطوح بالاتری از نشانگرهای التهابی را در بدن خود دارند.
تفاوت التهاب مزمن و التهاب حاد چیست؟
دو نوع التهاب وجود دارد:
التهاب حاد: واکنش بدن نسبت به یک آسیب ناگهانی جسمی مثل بریدن انگشت، التهاب حاد است. بدن شما برای ترمیم بریدگی سلول‌های التهابی را به ناحیه آسیب می‌رساند و این سلول‌ها فرایند بازسازی و التیام را شروع می‌کنند.
التهاب مزمن: بدن شما ارسال سلول‌های التهابی را ادامه می‌دهد حتی وقتی که هیچ خطر بیرونی وجود ندارد و این التهاب مزمن است. مثلاً در آرتریت روماتوئید، سلول‌ها و مواد التهابی به بافت‌ها و مفاصل حمله کرده و منجر به یک التهاب می‌شود که کم‌وزیاد می‌شود و می‌تواند به مفاصل آسیب‌زده و درد و بدشکلی ایجاد کند.
کارشناسان معتقدند التهاب ممکن است در ایجاد طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مزمن نقش داشته باشد. نمونه‌هایی از این موارد سندرم متابولیک است که شامل دیابت نوع 2، بیماری قلبی و چاقی می‌شود
علائم التهاب حاد و مزمن چیست؟
التهاب حاد:
. قرمزی پوست در ناحیه آسیب
. درد و حساسیت در ناحیه آسیب
. تورم
. گرما
التهاب مزمن:
. شکم‌درد
. درد در قفسه سینه
. خستگی (مثلاً لوپوس سیستمیک)
. تب
. درد مفاصل یا گرفتگی مفاصل (مثل آرتریت روماتوئید)
. زخم‌های دهانی (مثلاً عفونت HIV)
. بثورات پوستی (مثلاً پسوریازیس)
چه بیماری‌هایی با التهاب مزمن مرتبط‌اند؟
التهاب مزمن در فرایندهای خیلی از بیماری‌ها وجود دارد:
. بیماری آلزایمر
. آسم
. سرطان
. بیماری قلبی
. آرتریت روماتوئید (RA) و اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
. دیابت نوع دوم
معمول‌ترین علت‌های التهاب چیست؟
. اختلالات خودایمنی مثل لوپوس که بدن شما به بافت‌های سالم حمله‌ور می‌شود
. قرارگرفتن در معرض سموم مثل آلودگی هوا یا مواد شیمیایی صنعتی
. التهاب حاد درمان نشده مثل التهاب ناشی از یک آسیب یا یک عفونت
بعضی از فاکتورهای سبک زندگی منجر به التهاب در بدن می‌شوند؛ مانند:
. مصرف الکل
. داشتن شاخص توده بدنی بالا که در طیف چاقی قرار می‌گیرد، مگر اینکه بالابودن شاخص توده بدنی ناشی از عضلانی بودن بدن باشد
. ورزش با شدت بسیار زیاد یا به‌اندازه کافی ورزش‌نکردن
. استرس مزمن
. سیگارکشیدن
تشخیص و اندازه‌گیری التهاب
هنگامی که التهاب در بدن وجود دارد، سطوح بالاتری از مواد شناخته شده به‌عنوان نشانگرهای زیستی وجود خواهد داشت. نمونه‌ای از نشانگرهای زیستی پروتئین واکنشی C یا CRP است. اگر پزشک بخواهد برای التهاب آزمایش کند، ممکن است سطح CRP را ارزیابی کند. سطح CRP در افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان و چاقی بیشتر است. حتی رژیم غذایی و ورزش ممکن است تفاوت ایجاد کند. مورد دیگری هم که بدین منظور به کار می‌رود سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) است.
التهاب چگونه درمان می‌شود؟
التهاب همیشه هم به درمان نیاز ندارد.
در مورد التهاب حاد، استراحت و مراقبت از زخم یا آسیب و کمپرس سرد اغلب می‌توان در عرض چند روز علائم را برطرف کرد.
اگر التهاب مزمن داشته باشید پزشک موارد زیر را توصیه می‌کند:
. مکمل‌ها: برخی از ویتامین‌ها (ویتامین A و ویتامین C و ویتامین D) و مکمل‌ها (زینک) می‌توانند التهاب را تسکین داده و ترمیم بدن را تقویت کند. مثلاً پزشک شما ممکن است مکمل روغن ماهی یا ویتامین تجویز کند. یا ممکن است توصیه کند از خوراکی‌های ضدالتهاب استفاده کنید، مثل زردچوبه، زنجبیل، زوفا، شاهدانه، گیاه پنجه شیطان و یا سیر.
. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: این داروهای بدون نسخه التهاب را پایین می‌آورند. پزشک احتمالاً ایبوپروفن، آسپرین یا ناپروکسن تجویز می‌کند.
. تزریق استروئید: آمپول‌های کورتیکواستروئید می‌توانند التهاب را در مفصل یا عضله مورد هدف کاهش دهند. مثلاً اگر آرتریت روماتوئید دارید که بر کمرتان اثر گذاشته پزشکتان احتمالاً آمپول استروئید برای ستون فقراتتان تجویز می‌کند. در عرض یک سال نباید بیشتر از سه تا چهار تزریق در یک ناحیه انجام دهید.
راهکارهای خانگی برای درمان التهاب چیست؟
ممکن است شما تصمیم بگیرید که رژیم غذایی ضدالتهاب داشته باشید. برخی تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که رژیم غذایی مدیترانه‌ای در پیش می‌گیرند، میزان التهاب در بدنشان پایین‌تر است.
شاید هم انتخاب کنید غذاهایی بخورید که خاصیت ضدالتهاب دارند، مثل:
. ماهی‌های چرب مثل ساردین و سالمون
. سبزیجات برگ‌دار مثل اسفناج و کلم
. روغن‌زیتون
. گوجه‌فرنگی
خوردن یک سری از غذاها التهاب را افزایش می‌دهد. اگر التهاب مزمن دارید درصورتی‌که از مصرف غذاهای زیر اجتناب کنید حالتان بهتر خواهد شد:
. غذاهای سرخ شده مثل فست‌فودها
. گوشت‌های دودی یا نیترات دار مثل هات‌داگ
. روغن‌های بسیار تصفیه شده، چربی‌های ترانس و اشباع
. کربوهیدرات‌های تصفیه شده مثل قند و شکر یا نان سفید
چگونه می‌توان جلوی التهاب را گرفت؟
شما می‌توانید با یک سری از عادت‌ها در سبک زندگی خطر التهاب مزمن را کاهش دهید:
. رسیدن به یک وزن سالم و حفظ آن
. ترک سیگار
. ورزش‌کردن حداقل پنج بار در هفته
. مدیریت استرس با تکنیک‌هایی مثل عبادت، مدیتیشن یا نوشتن و...
چه زمانی باید در مورد التهاب به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد، تورم، سفتی یا علائم دیگر وجود داشت، با پزشک خود صحبت کنید. یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند علت را محدود کند و راه‌هایی را بیابد که به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.
