اگر کودک چیزی را به اشتباه قورت داد چه باید کرد؟

وقتی غذایی، مایعی یا چیزی را قورت می‌دهیم از دهانمان عبور کرده و وارد گلو و مری و سپس معده‌مان می‌شود؛ اما گاهی این چیزها می‌توانند در گلو یا مری ما گیر کنند که باعث می‌شود سرفه کنیم یا خفه شویم. بعضی از چیزها می‌توانند مشکلات بیشتری نسبت به چیزهای دیگر ایجاد کنند، مثلا چیزهای تیز یا بزرگ در صورتی که بلعیده شوند یا گیر کنند می‌توانند گلو، مری و معده را بخراشند یا ببرند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد این نواحی ممکن است خونریزی کنند یا دچار عفونت شوند.

اگر کودک جسمی را قورت بدهد پزشک توصیه می‌کند صبر کنید و ببینید آیا جسم با مدفوع کودک از بدنش خارج می‌شود یا نه. در بیشتر موارد، جسم بلعیده شده بدون اینکه دردسری ایجاد کنند در عرض سه روز از طریق مدفوع از بدن کودک خارج می‌شوند. اگر بعد از ۷ روز جسم بلیعده شده از مدفوع خارج نشود پزشک تست‌هایی توصیه می‌کند تا معلوم شود جسم در کجای بدن کودک است.
طی این روزها کاملا مراقب کودک باشید و در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

. استفراغ
. زیاد شدن آب دهان
. تنفس غیرمعمول
. تب
. درد در سینه، گلو، دهان، شکم یا گردن
اگر فکر می‌کنید کودک جسم تیزی مثل سوزن یا خلال دندان قورت داده (یا هر چیز خطرناک دیگری مثل باتری ریز یا یک آهنربا) حتما سریع‌تر کودک را به پزشک برسانید، حتی اگر حال کودک خوب به نظر برسد. این‌جور اجسام لازم است درآورده شوند تا اینکه اجازه دهید خودشان از بدن خارج شوند. اجسام تیز می‌توانند مری، معده یا روده را سوراخ کنند و سبب نفوذ مایعات خطرناک به اعضا شوند یا حتی یک جریان برق ایجاد کنند. یک مگنت کوچک عبور خواهد کرد اما دو یا چند مگنت می‌توانند باعث شوند قسمت‌های مختلف روده همدیگر را جذب کرده و به هم بچسبند و منجر به پیچ‌خوردگی، انسداد یا سوراخ شدن روده شوند.
ممکن است جسم گیر کرده در گلو یا بلعیده شده، گلوی کودک را خراشیده باشد و کودک دچار گلودرد شود و تا چند روز هنگام قورت دادن غذا درد احساس کند. خودخراشیدگی باعث می‌شود کودک احساس کند چیزی در گلویش گیر کرده است.
پیگیری، بخش مهمی از روند درمان کودک است. اگر کودک دچار هرگونه مشکلی شد حتما به مراقب بهداشت یا پزشک مراجعه کنید. ضمنا اگر کودک دارویی مصرف می‌کند حتما این موضوع را به اطلاع پزشک برسانید.

مراقبت‌های خانگی از کودک
داروهای مسکن را طبق دستور پزشک به کودک بدهید.
. اگر پزشک دارویی برای درد و ناراحتی کودک تجویز کرد طبق دستور به کودک بدهید.
. اگر برای کودک دارویی تجویز نشد از پزشک سوال کنید آیا می‌توانید داروی بدون نسخه برای درد کودک به او بدهید یا خیر.
. دو دارو را همزمان به کودک ندهید مگر اینکه دستور پزشک باشد. خیلی از داروهای ضد درد دارای استامینوفن هستند و استامینوفن زیاد (تایلنول) می‌تواند مضر باشد.
. اگر پزشک آنتی‌بیوتیک برای کودک تجویز کرد طبق دستور به کودک بدهید و صرفا به این دلیل که حال کودک بهتر شده است مصرف آنتی‌بیوتیک را قطع نکنید. کودک نیاز دارد تا دوره آنتی‌بیوتیک را کامل کند.
. به کودک مایعات بدهید تا بنوشد. اگر بلع مایعات برای کودک راحت بود سپس سعی کنید غذاهای نرم مثل موز و نان به او بدهید. اگر بلع این غذاها برای کودک راحت بود می‌توانید غذاهای دیگر را شروع کنید.
. اگر کودک جسمی بلعید و جسم بلعیده شده وارد معده کودک شد، سعی کنید به کودک غذاهای پُرفیبر بدهید، مثل میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل. این غذاها احتمالا کمک می‌کنند جسم بلعیده شده زودتر از گوارش کودک خارج شود.
. مدفوع کودک را ببینید تا متوجه شوید جسم از بدن کودک خارج شده است. به کودک ملین و شکم کارکن ندهید مگر این که پزشک اجازه بدهد.
. کودک را از دود دور نگه دارید. در اطراف کودک سیگار نکشید و اجازه ندهید هیچ کس دیگر در خانه سیگار بکشد. چون دود می‌تواند گلو و مری کودک را بیشتر تحریک کند.

برای پیشگیری از قورت دادن اجسام توسط کودکان:
. غذاها را به تکه‌های کوچک تقسیم کنید.
. پاپ کورن، پسته و بادام و ... یا آبنبات سفت به کودکان زیر ۴ سال ندهید و در مورد بچه‌های بزرگ‌تر هم تحت نظارت خودتان این کار را بکنید.
. کودک را تشویق کرده و به او یاد بدهید آرام غذا بخورد، غذا را خوب بجود و تکه‌های کوچک‌تری بردارد.
. به کودک یاد بدهید با دهان پُر حرف نزند یا نخندد.
. به کودک یاد بدهید وقتی مشغول کاری دیگر است چیزی نخورد یا ننوشد، مثلا حین بازی کردن یا دویدن.
. اجازه دسترسی چیزهای ریز را به کودک ندهید، مثلا باتری، سکه، تیله و ...
. هنگام انتخاب اسباب بازی برای کودک به محدودیت‌های سنی که روی بسته‌بندی درج شده حتما دقت کنید.

چه باید بکنید اگر کودک به‌خاطر چیزی که در گلویش گیر کرده در حال خفگی است؟
اگر کودک در حال خفه شدن است، از حال رفته یا نفس نمی‌کشد با اورژانس تماس بگیرید و کودک را احیای قلبی ریوی (CPR) کنید تا کمک برسد. دو دقیقه مداوم احیا را انجام دهید (توصیه می‌کنیم حتما CPR برای کودک را یاد بگیرید).
اگر کودک در حال خفه شدن است اما نفس می‌کشد مجبورش کنید سرفه کند، اما اگر نمی‌تواند با اورژانس تماس بگیرید.
ممکن است جسم گیر کرده در گلو یا بلعیده شده، گلوی کودک را خراشیده باشد و کودک دچار گلودرد شود و تا چند روز هنگام قورت دادن غذا درد احساس کند. خودخراشیدگی باعث می‌شود کودک احساس کند چیزی در گلویش گیر کرده است

پزشک چه می‌کند؟
بستگی دارد کودک چه چیزی را بلعیده باشد، اینکه آیا جسم گیر کرده یا بلعیده شده و کجا گیر کرده. پزشک برای تعیین این موارد احتمالا دستور عکسبرداری با اشعه ایکس می‌دهد تا موقعیت جسم خارجی در بدن مشخص شود.
. اگر پزشک فکر می‌کند جسم بلعیده شده بدون آزار و اذیت خودش از سیستم بدن کودک خارج خواهد شد، به شما می‌گوید تا چند روز مدفوع‌های کودک را چک کنید. برای پیگیری این روند، پزشک احتمالا دستور تست‌های تصویری مثل سی‌تی‌اسکن می‌دهد.
. اگر جسم بلعیده شده در راه هوایی کودک باشد یا در مری یا معده او گیر افتاده باشد، یا اگر تیز یا به هر دلیلی خطرناک باشد، پزشک با روش‌هایی که وجود دارد جسم را خارج می‌کند.

با چه روش‌هایی؟
. اندوسکوپ: پزشک با استفاده از یک ابزار نازک و بلند به نام اندوسکوپ، شی را از مری یا معده خارج می‌کند.
. برونکوسکوپ: این ابزار شبیه اندوسکوپ بوده و زمانی پزشک از آن استفاده می‌کند که جسم بلعیده شده در راه هوایی کودک گیرافتاده باشد.
. عمل جراحی: گاهی برای خارج کرده جسم بلعیده شده به عمل جراحی نیاز است.