وزیر نیرو با بیان اینکه در سال‌های اخیر سالی ۶ میلیارد مترمکعب از میزان آب زیرزمینی تجدیدشونده بیشتر برداشت شده، گفت: جمع کل آبی که از ذخایر استاتیک برداشت شده به ۱۱۴ میلیارد مترمکعب رسیده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، حمید چیت‌چیان وزیر نیرو امروز در اولین گردهمایی مشترک مدیران ستادی و استانی وزارتخانههای نیرو و جهاد کشاورزی با محوریت طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی گفت: موضوع بحران آب کشور امروز جزء چند چالش اصلی و جدی به شمار می‌رود.
وی افزود: حل این مسئله کار ساده‌‌ای نیست و بسیار پیچیده است و دارای ابعاد فنی، اجتماعی و حتی امنیتی است.
چیت‌چیان با بیان اینکه تجربه کشورهای گوناگون نشان داده که برخی از آنها هم دقیقا با این مشکلات دست و پنجه نرم کرده‌اند، اما با هدف‌گذاری و اقدام به موفقیت‌هایی نائل شده و بر این مشکل غلبه کرده‌اند.
وزیر نیرو اظهار داشت: بنابراین اگر ما هم چنین کارهایی انجام دهیم، قطعا می‌توانیم این مشکل را حل کنیم منتهی این کار نیاز به ایمان و باور دارد.
وزیر نیرو با بیان اینکه این کار به تنهایی از عهده وزارت نیرو برنمی‌آید و نیازمند کمک سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها است، اظهار داشت: البته طرح این موضوع به این معنا نیست که وزارت نیرو وظیفه خود را فراموش کند و وظایف خودش را بر دوش دیگران بیندازد.
وی اظهار داشت: اولین و مهمترین مسئله وضعیتی است که ما در منابع آب زیرزمینی داریم. در سال‌های اخیر نزدیک 6 میلیارد متر مکعب در سال از آن میزان آب زیرزمینی که تجدید می‌شود بیشتر برداشت می‌کنیم و جمع کل آبی که از ذخایر استاتیک برداشت کرده‌ایم، به حدود 114 میلیارد متر مکعب رسیده است.
وی با بیان اینکه خشکسالی‌ها برخی باغات را خشک کرده است، افزود: حدود هفت هزار هکتار از باغات پسته خشک و از بین رفته است.
وی در ادامه خشک شدن تالاب‌ها و پدیده ریزگردها را نیز از مظاهر دیگر بحران آب عنوان کرد و گفت: کاهش روان‌آب رودخانه‌ها نیز از مصادیق بحران آب است.
چیت‌چیان اظهار داشت: وزارت نیرو وقتی سد کرخه را پیش‌بینی می‌‌کرد با حدود 7 میلیارد متر مکعب آب در پشت این سد ذخیره می‌شود، اما هیچ وقت این مقدار به 5 میلیارد متر مکعب هم نرسید، به طوری که سال گذشته 1.9 میلیارد متر مکعب و امسال 1.1 میلیارد متر مکعب ذخیره داشت و چند سال است که این سد عظیم یک کیلووات ساعت هم برق تولید نکرده است.
وی تصریح کرد: علامت دیگری که وضعیت بحران منابع آب را نشان می‌دهد کیفیت منابع آب است که در حال حاضر بر استان کرمان غالب منابع آب زیرزمینی دچار مشکل شده و رودخانه‌های بزرگی مثل کارون دچار افت کیفیت است و شهر بزرگی مثل خرمشهر امکان استفاده از آب کارون را ندارد و به همین دلیل وزارت نیرو با ایجاد خط لوله‌ای از کرخه برای مردم این شهرها آب منتقل می‌کند.
چیت‌چیان در ادامه افزود: اما باید علت این بحران‌ها را بررسی کرد و گفت حدود 15 سال است که کشور در یک خشکسالی مستمر قرار گرفته و میزان متوسط بارش‌ها که در گذشته در بلندمدت 250 میلی‌متر بود به 244 میلی‌متر کاهش یافته است.
وی افزود: علاوه بر این افزایش درجه حرارت هوا که منجر به افزایش تبخیر آب‌ها می‌شود، یکی دیگر از مواردی است که می‌توان گفت: ما با بحران آب مواجه هستیم.
وی افزود: بنابراین وقوع بحران برای ما محرز و علل آن تا حدودی روشن است.
چیت‌چیان تصریح کرد: بنابراین باید هر چه زودتر چاره‌جویی کنیم و اگر چاره‌جویی نشود، سال به سال وضعیت ما بدتر می‌شود.
وی افزود: اگر اقداماتی برای حل این مشکل صورت نگیرد، بخش کشاورزی صدمات بسیاری خواهد دید و با کاهش تولید محصولات کشاورزی و همچنین امنیت غذایی مواجه می‌شویم.
وی افزود: برای جبران کاهش تولید باید به واردات وابسته شد که این موضوع نیز باز مشکلاتی را به همراه دارد.
چیت‌چیان با بیان اینکه باید از دو خطر پرهیز کرد، افزود: یکی اینکه نباید بی‌‌دلیل در آمار تشکیک ایجاد کنیم، مثلا می‌گویند میزان مصرف آب در بخش کشاورزی 85، 90 یا 92 درصد کل آب موجود است که این مسئله در حقیقت در ماهیت بحران تغییری به وجود نمی آورد، بلکه اقدامات لازم را به تعویق میاندازد.
وی به نکته دوم اشاره کرد و گفت: همچنین نباید به دنبال مقصر باشیم، زیرا یافتن مقصر فایده‌ای ندارد و این کار هم اقدامات را به تأخیر میاندازد.
وی اظهار داشت: برای اولین بار در تاریخ کشور وزارت نیرو با استفاده از مطالعات جامع آب و سایر اطلاعات در 609 دشت کشور میزان آب قابل برداشت را محاسبه کرده و در این محاسبه میزان مصارف بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، شرب، صنعت و فضای سبز را اعلام کرده و این موضوع را به اطلاع وزارتخانههای کشاورزی، صنعت رسانده است.
وزیر نیرو با بیان اینکه این کار را شورای عالی آب از ما خواسته بود، اظهار داشت: علاوه بر این شورای عالی آب از ما خواست که برای آب سطحی نیز به تفکیک هر حوزه میزان آب قابل برنامه‌ریزی مشخص شود، لذا می‌توان گفت که در حال حاضر هیچ چیزی پنهان نیست.
وزیر نیرو اظهار داشت: هدف از شورای عالی آب از این کار جلوگیری از اضافه برداشت نسبت به آب تجدید پذیر است و قصد داریم، مانع فعالیت چاه‌های غیرقانونی که مجوز ندارند بشویم و دستورالعمل آن نیز به طور کامل مشخص شده است.