همان‌اندازه که درصد گرایش مردم به ورزش در ایران نسبت به کشورهای توسعه‌یافته پایین است، درصد تحرک استان فارسی‌ها نسبت به کل کشور نیز در وضع نامطلوبی است.
تابناک فارس به نقل از افسانه:بنا به گفته عبدالحمید احمدی معاون وزیر ورزش و جوانان، استان فارس هم در بخش مردان و هم در بخش زنان، کم تحرک ترین شهروندان ایران را دارد و «این بی تحرکی هزینه های زیادی به کشور تحمیل می کند که هزینه درمان 600 میلیون دلاری ایرانی ها در سال 2013 ، بخشی از آن است.» این درحالی است که سیروس پاک‌فطرت رئیس هیئت ورزش‌های همگانی فارس در گفت‌وگو با افسانه درباره این آمارها می‌گوید: از «مستندات» این آمار خبر ندارد و «باید مستندات آن اعلام شود»، چون «ما در خود استان هم آمار دقیقی از میزان کم‌تحرکی نداریم»؛ با این حال «اگر هم آمار تحرک زیاد در شهروندان استان فارس پایین است، این آمار می تواند یک زنگ خطر، تهدید و حتی یک فرصت باشد تا برای رفع آن راهکار پیدا کنیم». اما چه راهکاری؟
*شورای عالی ورزش‌های همگانی تشکیل شود
رئیس هیئت ورزش‌های همگانی استان معتقد است تنها راهکار حل مشکل کم‌تحرکی در میان شهروندان فارس، «تشکیل شورای عالی ورزش همگانی استان به ریاست استاندار فارس» است. اما این شورا چه کارهایی می تواند و باید انجام دهد؟ پاک فطرت می گوید: در شورای عالی ورزش های همگانی که با حضور 18 نفر از مدیران مرتبط با امر سلامت و امر ورزش تشکیل می شود، سیاست ها، برنامه ها، تهدیدها و فرصت ها مطرح می شود و دستگاه هایی که می توانند مشوق و همراه ورزش همگانی باشند، به صورت یکپارچه، هماهنگ و منسجم برای افزایش سطح کمی و کیفی آن برنامه ریزی می کنند. این عضو شورای شهر شیراز می گوید: چنین شورایی می تواند در سطح 32 شهرستان فارس و به ریاست فرمانداران نیز تشکیل شود. پاک فطرت می گوید این درخواست به اداره کل ورزش و جوانان فارس داده شده و «در نوبت هستیم که این اتفاق صورت گیرد».
*تنها 21درصد مردم ایران در ورزش همگانی مشارکت دارند
براساس آمارهای رئیس فدراسیون ورزش‌های همگانی، شاخص ورزش‌های این حوزه در کشور ۳۰ دقیقه و در هفته ۳ روز است و تنها ۲۱ درصد مردم کشور در ورزش همگانی مشارکت دارند. آماری که سیروس پاک فطرت می گوید در شیراز بین 20 تا 30 درصد و در دیگر شهرستان های استان، حدود 20 درصد است. از سویی بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده از مرکز آمار ایران، از کل جمعیت بالای 18 سال کشور که نزدیک به 41 میلیون نفر است؛ 44 درصد آن یعنی نزدیک به 18 و نیم میلیون نفر آن ورزش می‌کنند. این در حالی است که به گفته علی مجدآرا برای آنکه جامعه‌ای سالم داشته باشیم، باید تا افق 1404 دست‌کم 50 درصد مردم ورزش همگانی داشته باشند.
*کم‌تحرکی یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر ایرانی‌ها
روز پنجشنبه معاون وزیر ورزش، بی تحرکی را به عنوان یک مشکل تعمیم یافته و حل نشده، جزو عوامل اصلی مرگ و میر ایرانی ها خوانده بود، خطری که «باید با اجرای فعالیت های علمی و کارشناسی این آسیب ها کمتر و خطرات ناشی از آن تا حد ممکن کاهش یابد». از سویی به گفته عبدالحمید احمدی، افزون بر 75 درصد مرگ و میر ایرانی ها به دلیل بروز بیماری های غیرواگیر است که عوامل خطر تغذیه ای ، فشار خون بالا و چاقی و کم تحرکی در رده های اول تا سوم قرار دارند. معاون وزیر ورزش گفته است همه این عوامل خطرساز و مرگ آور با افزایش و تعمیم ورزش و نهادینه شدن آن در جامعه کاهش یافته و آسیب های ناشی از آن از میان خواهد رفت. او در ادامه به نقش تربیتی و اجتماعی بانوان در توسعه فرهنگ ورزش و سلامت در خانواده اشاره کرده و گفته است: اگر بانوان کم تحرک باشند و توجه جدی نسبت به فعالیت ورزشی خود و فرزندان شان نداشته باشند آسیب جدی متوجه سلامت جامعه خواهد بود. براین اساس، توجه ویژه به ورزش بانوان، سلامت آنها و توسعه ورزش همگانی در بین بانوان بسیار اهمیت دارد.
*ایجاد و بهسازی زیرساخت‌های ورزش بر عهده شهرداری‌ها و ورزش و جوانان است
یکی از نهادهایی که به منظور افزایش علاقه و ترغیب مردم به ورزش اهمیت زیادی در ساختار ورزش دارد، هیئت ورزش‌های همگانی است. رئیس این هیئت در فارس با تاکید بر اینکه «باید از مردم خواست که ورزش و پیاده روی را در سبد زندگی بگذارند»، می گوید: ورزش همگانی به بودجه مستقیم نیاز زیادی ندارد؛ بلکه نیاز اصلی آن برای ایجاد انگیزه در مردم، به هماهنگی و برنامه ریزی میان دستگاه های متولی امر ورزش و امر سلامت است. با این حال ایجاد انگیزه، فرهنگ‌سازی، بسترسازی و ایجاد تجهیزات مهمترین پیش‌نیازهای ترغیب و نهادینه‌شدن ورزش در میان شهروندان است. سیروس پاک فطرت در تشریح هرکدام از این موارد می گوید: ایجاد و بهسازی زیرساخت ها، امکانات و فضاهای ورزشی به بودجه و اعتبار نیاز دارد و جزء رسالت‌های اداره‌های کل ورزش و جوانان و شهرداری ها است. پاک فطرت به عنوان مثال ساخت فضاها و سالن های ورزشی، ساخت و بهسازی مسیرهای جاده سلامت، مسیرهای پیاده روی و دوچرخه سواری و فراهم کردن تجهیزات معابر عمومی و پارک ها را در حیطه وظایف شهرداری و ورزش و جوانان می داند و می گوید هیئت های ورزش های همگانی وظیفه سیاست گذاری و تشویق و ترغیب مردم را بر عهده دارند. امری که به اعتقاد او با تعامل و همکاری با صداوسیما، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه ها و آموزش و پرورش میسر می شود؛ چون «یک کار همگانی است».
*کافی نیست
وقتی از پاک فطرت درباره دلایل کم تحرکی در میان شهروندان استان فارس و کم کاری دستگاه ها و نهادهای متولی امر ورزش و سلامت می پرسم، می گوید: گرچه در سال های اخیر فعالیت ها در راستای تحرک بخشی به شهروندان افزایش داشته، اما او هم «به عنوان متولی» این اقدامات و برنامه ریزی ها را «کافی» نمی داند و معتقد است این اتفاق «نیاز به بسترسازی و کار هماهنگ و فراگیر دارد». پاک فطرت می گوید اگر آمار استان فارس در میزان تحرک مردم پایین است، احتمالا مربوط به شهرستان ها و روستاهای فارس است و باید در این مناطق برنامه ریزی ها و فعالیت های بیشتری صورت گیرد. «باید در روستاها و بخش ها ورزش همگانی پیاده روی بیشتر شود». او آمار میزان تحرک شهروندان در شیراز را بهتر از میانگین استان می داند و با اشاره به برگزار شدن روزانه 42 ایستگاه صبحگاهی و سلامت در شیراز، و ورزش صبحگاهی زنان و مردان در اغلب پارک ها می گوید: بین 20 تا 30 درصد مردم در شیراز ورزش می کنند، درحالی که این آمار در شهرستان ها حدود 20 درصد است. او با اشاره به پیاده روی 200هزار نفری 2سال پیش در شهرک گلستان و 100 هزار نفری در جهرم در سال 95، از اجرای برنامه مشابه در سال جاری در شهرستان داراب خبر می دهد.
