قدیمی‌های کرمانشاه اینطور عروسی می‌کردند

اردشیر کشاورز به مناسبت هفته ازدواج، به رسوم قدیمی ازدواج در کرمانشاه اشاره کرد و ادامه داد: در کرمانشاه قدیم مراسم ازدواج گسترده و با آیین‌‌های خاص همراه بود که امروز خبری از خیلی از آنها نیست.

وی ابتدا به انواع روش‌های همسرگزینی در گذشته اشاره کرد و افزود: در یک روش زمانی که دختر و پسری مورد پسند هم واقع می‌شدند پدر و مادر داماد با مراجعه به خانه دختر موضوع را به صورت خصوصی با آنها در میان می‌گذاشتند و بعد اگر موافقت خانواده دختر اعلام می‌شد ماجرا را علنی می‌کردند و در مرحله بعد با دعوت از بزرگان خانواده دوباره به منزل دختر می‌رفتند و برای دختر لباس، پارچه، روسری، قند و انگشتری می‌بردند.

به گفته این نویسنده، شیوه دیگر ازدواج در کرمانشاه قدیم "ناف‌بران" بود که در این شیوه زمانی که یک نوزاد دختر متولد می‌شد او را از همان سن نامزد یکی از پسرهای فامیل یا همسایه می‌کردند که معمولا حدود 10 سال از دختر بزرگتر بود.

کشاورز یادآوری کرد: در این شیوه تا زمانی‌که دختر بزرگ می شد مخارج و هزینه‌های او بر عهده خانواده داماد بود و پس از اینکه دختر به سن مناسب رسید با پسر ازدواج می‌کرد.

وی افزود: در روش دیگر در خانواده‌ای که چند پسر داشتند، اگر یکی از پسرها که دارای همسر بود از دنیا می‌رفت، یکی دیگر از برادرها با همسر او ازدواج می‌کرد تا عروس پس از مرگ همسرش از خانه پدرشوهر خارج نشود.

این پژوهشگر به شیوه دیگری از همسر گزینی اشاره کرد که بین دو قبیله صورت می‌گرفته و خاطرنشان کرد: در این شیوه وقتی که بین دو قبیله نزاع و قتلی صورت می‌گرفت، برای اینکه صلح ایجاد شود دختری از خانواده قاتل را به پسری از خانواده مقتول می‌دادند.

کشاورز در ادامه با اشاره به اینکه بعد از انتخاب نامزد، آیین‌های ازدواج برپا می‌شد، تصریح کرد: رسوم ازدواج در کرمانشاه بر اساس رسوم عشایر کرد و لک بود که آیین‌های خاص خود را داشتند.

وی از "دست‌گیران" به عنوان اولین مراسم یاد کرد که امروزه "نامزدی" نامیده می شود و گفت: در این مرحله لباس و هدایایی بین دختر و پسر رد و بدل می‌شد و سپس وجه نقد و یا کالایی به عنوان مهریه و یا پشت عقد برای دختر تعیین می‌شد.

این نویسنده اظهار کرد: در این مراسم خانواده داماد وجه نقدی را نیز به عنوان "شیربها" به مادر عروس می‌دادند که به عنوان پاسداشتی برای زحماتی بود که برای بزرگ کردن عروس کشیده است.

کشاورز یادآوری کرد: بعد از "دست گیران"، عروسی را برگزار می‌کردند که عروسی‌های قدیم بسیار سنگین بود و خانواده داماد بر اساس وسعی که داشتند از هفت تا 10 روز جشن می‌گرفتند.

وی با بیان اینکه در مراسم عروسی، عروس و داماد را با لباس‌های زیبا سوار بر اسب کرده و چند نفر با لباس‌های محلی شیک آنها را همراهی می‌کردند، افزود: همراهان عروس و داماد قطار فشنگ می‌بستند و به نشانه جشن و شادی تیر هوایی می‌زدند.

به گفته این محقق، در مراسم عروسی افرادی ساز و دهل می‌زدند و سایر مردم نیز به انواع رقص‌های چوبی و حرکات موزون مشغول می‌شدند و در نهایت عروس و داماد را راهی خانه بخت می‌کردند.

کشاورز با اشاره به اینکه در عروسی‌های گذشته، همه اهالی محل دعوت بودند و در برپایی عروسی مشارکت و مساعدت مالی داشتند، عنوان کرد: مردم به عنوان هدیه پول نقد، بز، گوسفند، برنج، قند و ... را به خانواده داماد هدیه می‌کردند.

وی ادامه داد: این روزها دیگر مجال، وقت و توان مالی برای برپایی اینگونه مراسم وجود ندارد و عروسی‌ها محدود و کوچک برگزار می‌شود.