به گزارش تابناک تبریز چهارمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز تبریزیم به عنوان برنامه ای جریان ساز در دوره های متمادی برگزاری توانسته موجبات مشارکت و همراهی هنرمندان و همچنین افزایش حساسیت مردم را فراهم نموده و به گسترش فضای آموزشی در حوزه شهروندی در شهر یاری رساند.
برگزاری این جشنواره در محل پارک مسافر تبریز بهانه ای بود برای گفتگو با شهروندان هنردوست و مسافران تابستانی تبریز که با وجود گرمای هوا و ویژگی های اجرای نمایش در فضای باز، تماشای نمایشهای اجرا شده در چهارمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز تبریزیم را به دیگر برنامه های تفریحی تابستانی ترجیح دادند.
***
جمع چند پسر جوان با کوله پشتی های رنگارنگ در گوشه ای پارک مسافر، آنقدر مشخص است که با توجه به نوع افتتاحیه جشنواره، بعید نیست کسی فکر کند این جوانان هم بخشی از برنامه های تبریزیم هستند. اما این مسافران گیلانی مهمانان تابستانی شهر تبریز و از علاقمندان هنر نمایش هستند. ایلیا یکی از حاضران این جمع هنردوست، دانشجوی رشته گرافیک و علاقمند به گشت و گذار در شهرهای ایران است؛ اکنون در اولین سفرش به تبریز، به شکلی اتفاقی از برگزاری جشنواره نمایش خیابانی تبریزیم مطلع شده و به همراه دوستانش برای تماشای این رخداد فرهنگی به پارک مسافر آمده است. می گوید ایده برگزاری جشنواره ای نمایشی در فضاهای عمومی بسیار عالی است چون بیشتر مردم به دلایل مختلف در نمایشها و خانه های تئاتر حضور نمی یابند. به گفته وی، مردم فعالیتهای هنری را دوست دارند و بسیار معمول است که وقتی کسی در پارک یا فضاهای عمومی به هنرنمایی می پردازد، دورش پر از بیننده شود.
این جوان گیلانی برگزاری چنین جشنواره ای به شکل بومی را نقطه قوت آن می داند و در عین حال خاطر نشان می سازد که با توجه به برگزاری جشنواره در فصل تابستان و حضور مسافران تابستانی و همچنین حضور گروههای مختلف کشوری و بین المللی، اجرای نمایشها به زبان فارسی می تواند به افزایش بینندگان آن یاری رساند. وی می افزاید: من و دوستانم بسیار علاقمند بودیم معنای نمایشهای اجرا شده را بدانیم که البته با کمک یکی از شهروندان تبریزی که متوجه علاقمندی ما شد، تا حدودی توانستیم از مفهوم جملات بیان شده مطلع شویم.
این جوان گیلانی و دوستانش با تمجید از مهمان نوازی مردم تبریز، ابراز امیدواری نمودند سفیران خوبی برای معرفی شهر تبریز به عنوان شهری پاکیزه، با مردمی مهربان باشند.
در گوشه ای دیگر از پارک خانواده رحمانی، مهمانان جنوبی شهر تبریز در حال تماشای نمایش مجسمه «کاسه حیات» هستند. فرم خاص بازیگران این نمایش و همچنین امکان عکس گرفتن با این مجسمه های طلایی گیتار به دست، موجب شده تا تمام افراد این خانواده بوشهری با هنرمندان شهرمان عکس یادگاری در حاشیه نمایش آنها ثبت کنند! مادر این خانواده می گوید: از چند شب قبل در شهر اقامت داشتیم تا اینکه دیدیم مسئولان در حال نصب تابلو و سکو و ورودی هایی در پارک مسافر برای جشنواره نمایش هستند و مشتاق شدیم تا این فعالیت هنری در شهر تبریز را هم ببینیم.
حدیث رحمانی، دختر نوجوان این خانواده با اشاره به گریم خاص بازیگران تئاتر مجسمه، اولین تجربه برخوردش با این نوع نمایش را بسیار جالی دانست و گفت: دقایق زیادی منتظر ایستاده بودم و این بازیگران را نگاه می کردم و می خواستم ببینم با این گریم خاص چه حرفهایی می خواهند بزنند اما در نهایت متوجه شدم آنها قرار نیست حرفی بزنند و تمام حرفهایشان را با همین حرکات و شکل ویژه نشان می دهند.
به گفته وی، حضور هنرمندان در محلهای عمومی اتفاق خوبی است زیرا موجب شده افرادی مانند خانواده آنها هم در این برنامه شرکت داشته باشند و با نوعی متفاوت از نمایش آشنا شوند.
گوشه ای از پارک، نمایشی دیگر در حال اجراست. زهرا به فریبا همسرش رضا به جمع بینندگان نمایش پیوسته اند. این زوج جوان از تئاتری های حرفه ای تبریز هستند و به گفته فریبا تقریبا هیچ نمایشی در شهر را از دست نمی دهند. این دانش آموخته ادبیات انگلیسی، نمایش خیابانی را شکل ساده شده زندگی روزمره معرفی می کند و می گوید: سادگی و بی آلایشی نمایش خیابانی را دوست دارد.
رضا، کارمند یک شرکت خصوصی است و به خاطر همسرش در برنامه های هنری و به خصوص نمایش حاضر می شود. وی با اشاره به اینکه فضای رسمی نمایش یعنی در سالن و با نورپردازی و موسیقی و گریم مشخص را بیشتر می پسندد، در خصوص نمایش خیابانی می گوید: همسرم اطلاعات خوبی در این زمینه دارد و من را مشتاق نمود تا در این جشنواره شرکت کنیم. حالا می بینم نمایش خیابانی با طرز فکر من از این نوع نمایش تفاوت داشت البته هنوز هم نمایش صحنه ای را بیشتر دوست دارم!
وی علت این امر را ناآشنایی با فرهنگ نمایش خیابانی عنوان می کند و می گوید: من هنوز نمی دانم نمایش خیابانی دنبال چه موضوعی است؛ اتفاقی که با استمرار برگزاری جشنواره های مکرر در این رابطه و البته با حضور گروههای نمایشی در سطح شهر و اجرای نمایش در پارک ها و بوستانها می تواند نهادینه شود.
دو برادر جوان تبریزی، امین و سامان، بعد از ظهر گرم تابستانی شان را به حضور در پارک مسافر و دیدن نمایش های چهارمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز تبریزیم اختصاص داده اند. آنها ضمن تمجید از نفس برگزاری جشنواره، موضوعات انتخاب شده برای نمایشها را نپسندیده اند. امین در این رابطه می گوید: من و برادرم به شکل جدی این برنامه ها را دنبال نمی کنیم اما اگر فرصتی پیش بیاید در برنامه های فرهنگی شرکت داریم، جشنواره نمایش خیابانی ابتکار خوبی است که می توانست موضوعات جذاب تری را برای نمایش مطرح نماید. به گفته وی، طرح مسائل شهروندی مختلفی مانند فرهنگ رانندگی، عبور از پل های عابر پیاده، حرف زدن با موبایل و حتی گرفتن عکسهای موبایلی و فرهنگ و اخلاق خاصی که باید در این زمینه رعایت شود می تواند موضوعات مهیج تری برای طرح در قالب نمایش باشد. سامان نیز با تکمیل حرف برادرش، حضور نوع نمایش مجسمه را اتفاق جالبی در فضای نمایش می داند و می گوید قبلا در چند مراسم مختلف مانند روز قدس و همایش روز مشروطه این هنرمندان را در حال ایفای نقش های مجسمه گونه شان دیده بوده و بسیار پسندیده است زیرا هم از جذابیت بصری برخوردارند و هم بدیع هستند. وی می گوید شهر تبریز امکان ایجاد موجهای فرهنگی در کشور را دارد و می توان روی پتانسیل فضای فرهنگی تبریز برای ایجاد جریان های سازنده اجتماعی حساب نمود و در مقولاتی مانند بحران آب و نهادینه شدن برخی اخلاق خوب شهروندی باید از یاری هنرمندان شهر بهره گرفت.
آقای کیمیایی از دیگر حاضران در پارک، نمایش خیابانی را نوعی از هنر می داند که با حضور در میان مردم، از تلخی های جامعه سخن می گوید. این شهروند علاقمند به هنر نمایش، سالهای گذشته نیز جزو بینندگان اجراهای جشنواره تبریزیم بوده است و می افزاید: شکل مراسم افتتاحیه امسال کاملا با فضای نمایشی منطبق بود و ما به عنوان بینندگان این مراسم، در فضایی هنری قرار گرفتیم.
به گفته وی، اجرای برنامه های مختلف در چند نقطه پارک و بهره گیری از نمایش، نمایش مجسمه، موسیقی عاشیقی و سخنرانی به شکلی غیر کلیشه ای، اقدام بسیار جالبی بود و باید از این تکنیک ها در برنامه های مختلف هنری و فرهنگی بهره گرفت تا هم موجب رضایت حاضران را فراهم آورد و هم مفهوم مورد نظر به بهترین شکل منتقل شود.
***
چهارمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز تبریزیم در روزهای گرم تابستان، جوی سازنده را در پارک مسافر و فضای هنری شهر حاکم نموده است. باید منتظر بود و تاثیرگذاری این نمایشها را در زمینه آموزش شهروندی دید؛ اتفاقی که در قالب یک جریان هنری دور از ذهن نیست.
فرینوش اکبرزاده