روزنامه آرمان نوشت:
برای حدود 30 میلیون شهروند ایرانی که هر سال با اتمام قرارداد اجاره خانه خود یا باید به دنبال راضی کردن صاحب خانه برای تمدید قرار داد باشند یا باید با پیدا کردن خانه ای جدید، رنج اسباب کشی را بر خود همواره کرده و به جایی دیگر بروند، تصور اینکه سالانه حدود 80 هزار میلیارد تومان از محل خالی بودن خانه ها، آن هم فقط در پایتخت ایران خاک می خورد، سرگیجه آور است.
با وجود این، آمار ها نشان می دهد در بدبینانه ترین حالت در تهران 400 هزار خانه خالی وجود دارد و این در حالی است که پایتخت به نسبت سایر شهرها بیشتر با مساله اجاره نشینی درگیر است.
بررسی ها نشان می دهد داشتن خانه ای از آن خود یکی از دغدغه های اصلی ایرانیان در سال های اخیر بوده است. برای بسیاری از خانواده ها داشتن خانه مستقل از شروط ازدواج است. با وجود این، افزایش قیمت مسکن در سال های اخیر با توجه به جمعیت بالای جوانان که در سن ازدواج قرار گرفته اند این دغدغه را کمرنگ تر کرده است.
به نسبتی که داشتن خانه ای از آن خود کمرنگ شده است دغدغه ها درباره اجاره نشینی افزایش یافته است. در حالی در تهران و برخی از شهرهای بزرگ بهای اجاره آپارتمانی با حداقل امکانات بیش از حداقل حقوق تعیین شده است، برخی آمارها نشان می دهد در ایران تعداد زیادی واحد مسکونی خالی مانده و خاک می خورد.
درباره آمار خانه های خالی در تهران اظهارات ضد و نقیضی وجود دارد. به تازگی اعلام شده است که حداقل 400 هزار خانه خالی در پایتخت ایران وجود دارد. این در حالی است که چندی پیش ارسلان فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مدعی شد: در تهران حدود 6 میلیون و 200 هزار واحد مسکونی وجود دارد که از این تعداد حدود 2 میلیون و 200 هزار واحد آن خالی است. پیش از این نیکزاد وزیر سابق راه و شهرسازی گفته بود: 400 هزار واحد مسکونی خالی در تهران وجود دارد که با احتساب پروژه های شهرهای جدید این رقم به یک میلیون دستگاه می رسد.
* سرمایه عظیم اما بی مصرف
حتی اگر تناقض های آماری را کنار بگذاریم و پایین ترین رقمی را که برای خانه های خالی ذکر شده است بپذیریم، خالی ماندن این تعداد خانه در پایتخت ایران نشان دهنده بی مصرف ماندن حداقل 80 هزار میلیارد تومان سرمایه است. هر چند یکی دو سالی است که بازار مسکن در تهران افت کرده و کارشناسان اصطلاحا از تعبیر رکود بازار مسکن استفاده می کنند اما در دهه های اخیر قیمت مسکن در پایتخت ایران رشد قابل توجهی داشته است.
بررسی ها نشان می دهد اکنون در تهران به زحمت می توان آپارتمانی با قیمت پایین تر از 200 میلیون تومان پیدا کرد. پایین ترین قیمت برای مسکن در تهران 150 میلیون تومان برآورد شده است؛ حال آنکه در اکثر نقاط پایتخت آپارتمان ها بهایی بیشتر از 200 میلیون تومان دارد.
در برخی از نقاط مرکزی، شمالی و غربی تهران قیمت آپارتمان ها به چند میلیارد می رسد. باز هم اگر عددی خوشبینانه را مبنا قرار دهیم و عنوان کنیم هر آپارتمان در تهران به صورت میانگین 200 میلیون تومان ارزش دارد، با فرض اینکه 400 هزار آپارتمان در پایتخت ایران خالی است، 80 هزار میلیارد تومان سرمایه بی مصرف مانده است. این بی مصرف ماندن البته شاید برای صاحبان خانه ها چندان اهمیت نداشته باشد. هر چند آنها از این محل ضرر می کنند، اما تاوان این زیان را بیشتر شهروندان عادی و کسانی که مستاجر هستند می پردازند.
* اجاره نشینی در ایران
بررسی های بانک مرکزی که مربوط به سال 92 است حکایت از این دارد که 4/64 درصد از خانوارها در مسکن شخصی (مالک نشین)، 8/25 درصد در مسکن اجاری، 8/0درصد در مسکن در برابر خدمت و 9 درصد در مسکن رایگان سکونت داشته اند.
این آمار البته مانند بسیاری از آمارهای اقتصادی مورد تشکیک واقع شده است چرا که بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند حداقل 46 درصد از ایرانیان مستاجر هستند. شهریور سال گذشته مدیرکل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه عدد 130 هزار میلیارد تومان برای پرداخت وام به مردم وجود خارجی ندارد، گفت: قانون اساسی بخشی از تامین خانه را به دولت سپرده که ارائه وام یکی از روش های آن است اما قدرت سیستم ضعیف است و باید تقویت شود.
محسن چگینی با تاکید براینکه قرار نیست کل کشور خانه دار شوند و این میزان برای 5/1 میلیون خانوار است، ادامه داد: 46درصد مردم اجاره نشین هستند که می توانند به جای دادن اجاره اقساط را پرداخت کنند. او درصدهای اعلامی از سوی بیضایی را عامل گمراه کننده مردم دانست و یادآور شد: بانک مرکزی قیمت فروش را اعلام نمی کند و با توجه به میزان اجاره ای که اجاره نشینان می پردازند اعلام می کند که قیمت مسکن با تورم متفاوت است و مسکن باید اجازه داده شود.
دولت باید شیوه های خود برنامه های خود برای تولید، عرضه و تقاضا را پیاده کند. چگینی افزود: در 15سال گذشته سمت عرضه حمایت نشده و یکی از برنامه های دولت حمایت از تقاضا است. استاندارد جهانی تولید ناخالص داخلی نیز 40 درصد است و این میزان برای ایران زیر 5درصد اعلام شده است. شاید در چند سال آینده ایران نیز بتواند 70درصد قیمت خانه را در اقساط بلندمدت به صورت وام ارائه دهد.
* پایتخت نشینی و اجاره نشینی
بررسی ها نشان می دهد تهرانی ها بیشتر از ساکنان دیگر شهرها با مساله اجاره نشینی درگیر هستند. این در حالی است که عمده خانه های خالی نیز در تهران است. آنطور که بررسی ها نشان می دهد حداقل 35 درصد ساکنان پایتخت در جانه های استیجاری اقامت دارند و این مساله در یکی دو ساله اخیر نیز افزایش داشته است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران از افزایش تعداد مستاجران و کاهش تعداد مالکان طی سه دهه اخیر می دهد و می گوید: متوسط قیمت اجاره مسکن در تهران برای یک واحد 60 متری حدود 30 میلیون تومان ودیعه (معادل ماهانه 900 هزار تومان) است.
حسام عقبایی بیشترین نرخ اجاره بهای مسکن در تهران را در مناطق یک، دو و سه و کمترین نرخ اجاره بها را در مناطق 18، 19 و 21 عنوان کرد و گفت: بسته به نوع ساخت و امکانات هر واحد مسکونی قیمت اجاره بهای مسکن نیز متفاوت است. او با اشاره به متوسط قیمت هر متر مربع خانه در تهران اظهار کرد: قیمت اجاره هر واحد مسکونی همچون خرید و فروش به محله، نوع ساخت و سازو امکانات واحد مسکونی بستگی دارد.
عقبایی با اشاره به فعال سازی صنعت اجاره که از جمله برنامه های آینده این اتحادیه است، گفت: برای طرح مسکن استیجاری طرحی با این عنوان پیشنهاد شده بود تا دولت فضای رقابتی در صنعت اجاره ایجاد کند؛ چراکه همواره اقشاری از جامعه هستند که قادر به پرداخت اجاره بهای ماهانه نیستند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان اینکه از دهه 60 تاکنون همواره سیر اجاره نشینی در کشور افزایش یافته است، اظهار کرد: بر اساس آمار موجود هرساله تعداد مالکان کاهش یافته و به تعداد مستاجران افزوده شده است. او پیشنهاد کرد: بهتر است زمین هایی از سوی دولت در اختیار سازندگان قرار گیرد و این واحدهای مسکونی با قیمت های مناسب ساخته و عرضه شوند؛ چراکه قیمت پایین این واحدها در هر محله تعادل قیمتی ایجاد می کند.
به اعتقاد عقبایی اگر مبلغ افزایش اجاره بهای این واحدها در هر سال پنج درصد در نظر گرفته شود بازار اجاره بهای مسکن کنترل می شود که البته این امر مستلزم فعال سازی صنعت اجاره، ایجاد فضای رقابتی میان موجران و کنترل قیمت مسکن در هر محله است.
منبع: ايرنا
