تکریم سالمندان و ایجاد فرهنگ سازی نگهداری سالمندان در محیط خانواده از ضروری‌ترین اقداماتی است که باید صورت بگیرد. صداوسیما و ائمه جماعت می‌توانند در این زمینه اثرگذار باشند.
به گزارش تابناک قم، «سالمندی به سال‌های نزدیک یا پیشی گرفته از میانگین طول عمر بشر اشاره دارد و بنابراین پایان چرخه حیات انسان است. افراد سالمند قابلیت‌های احیاشونده محدودی دارند و بیش از دیگر بزرگسالان در معرض بیماری، سندرم‌ها و کسالت هستند» این تعریفی است که با جستجوی اولیه کلمه «سالمند» در فضای مجازی به دست می‌آید.
از نظر آماری هم در ایران سنین بالای ۶۰ سال را سالمند می‌نامند. سالمندان بیش از ۸ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند؛ آنهایی که غریبه نیستند، همین پدران و مادران ما هستند که تنها از مرز ۶۰ سال گذشته‌اند. همه این دلایل کافی است برای اینکه به سالمندان و مسائل و مشکلاتشان بیش از آنچه تا به امروز انجام می‌شد فکر و برای زندگی بهتر آن برنامه ریزی شود. جلسه ساماندهی سالمندان استان قم هم شاید یکی از گام‌هایی است که به منظور ایجاد شرایطی بهتر برای ۸۴ هزار و ۸۵۱ سالمند قمی برداشته شده است.
فرید براتی سده رئیس شورای ملی سالمندان، سن سالمندی را در کشور ما یکی از مهم‌ترین مسائل سالمندی دانست. به اعتقاد وی باید روی سن سالمندی بررسی صورت گیرد که آیا ۶۰ سال واقعا سن سالمندی است یا باید افزایش پیدا کند.
کاهش سن سالمندی
براتی یکی از دلایل مشکلات مهم صندوق‌های بازنشستگان را که امروز با بحران جدی رو به رو هستند همین سن پایین بازنشستگی دانست. این مساله جایی بیشتر روشن می‌شود که بدانیم ایران در منطقه خاورمیانه کمترین سن بازنشستگی و سالمندی را داراست.
رئیس شورای ملی سالمندان اما از بهبود وضعیت امید به زندگی کشور به دلیل پیشرفت‌های پزشکی صحبت کرد و افزود: در حال حاضر ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار سالمند در کشور وجود دارد که بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان آمار در سرشماری سال آینده این آمار به ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر خواهد رسید.
وی در حالی از افزایش آمار سالخوردگان می‌گوید که از سال ۸۴ تا به امروز این آمار رو به پیشرفت بوده است و پیش بینی می‌شود که در سال ۱۴۰۰ به بالای ۱۰ درصد جمعیت کشور برسد. به این ترتیب جمعیت کشور جمعیت سالخورده‌ای خواهد بود.
سالمندی علاوه بر همه مشکلاتی که برای خود فرد رقم می‌زد برای جامعه هم هزینه‌آور است. به گفته براتی برای هر فرد سالمند ۶۰۰ هزار تومان امروز یارانه پرداخت می‌شود که این هزینه‌های بالا برای کشور کمرشکن خواهد بود که خبر از شروع بحرانی می‌دهد. بر اساس مطالعات هزینه سالانه سالمند در سال ۷۵، ۸۰۰ هزار تومان بوده است که در سال ۹۰ این هزینه به ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است. هزینه‌های بهداشتی هم در فاصله ۲۰ ساله بیش از 2/5برابر شده است.
پنجره جمعیتی رو به بسته‌شدن
پنجره جمعیتی اصطلاحی است که در مورد کشورهایی با شرایط ایران نام برده می‌شود. کشورهایی که آمار جوانان در آن‌ها بیشتر است و در سال‌های بعدی هم بیشتر خواهد بود اما آنچه در این کشور‌ها مانند ایران نگران کننده است رشد آمار سالمندان است. اگر این آمار به ۱۲ درصد برسد از آن با عنوان بحران سالمندی نام برده می‌شود. وضعیتی که گیلان با جمعیت سالمند ۱۱ درصد در یک قدمی آن قرار دارد و قم با ۷ درصد هنوز چراغ‌هایی را برای امیدواری روشن گذاشته و نرخ پایین‌تر از میانگین کشوری یعنی۸ درصد ثبت کرده است.
به گفته براتی، سالمندی در سال‌های اخیر در ایران زنانه شده است، یعنی به ازای هر ۱۰۰ زن سالمند ۹۶ مرد سالمند داریم و در استان‌هایی مثل ایلام زنان سالمند 4/5برابر مردان سالمند هستند.
رئیس شورای ملی سالمندان، توانمندسازی سالمندان را از مهم‌ترین نیازهای سالمندان دانست و افزود: اگر امروز به این مساله توجه نکنیم در سال‌های آینده از پس هزینه‌های سنگین سالمندان برنخواهیم آمد و بهترین کار این است که از میان خود سالمندان تشکل‌هایی داشته باشیم که بتوانیم سالمندان را در خود آن فعال داشته باشیم. ایجاد بنیاد فرزانگان از دیگر برنامه‌هایی است که می‌تواند بسیار کمک کننده باشد که به وسیله آن مکانی را برای این بنیاد در نظر بگیرند تا سالمندان بتوانند در آن انواع برنامه‌های فرهنگی را داشته باشند و به این صورت در راستای تکریم این قشر گامی برداشته شود.
نیاز به سالمند سالم
رضا سلیقه مدیرکل بهزیستی استان قم نیاز به داشتن سالمند سالم را مهم‌ترین برنامه‌ای دانست که باید همه ادارات و ارگان‌های ذی ربط برای رسیدن به آن تلاش کنند.
به گفته وی، یکی از مسائل وضعیت فعلی سالمندان و خدماتی است که باید به آن‌ها ارائه دهیم و یکی دیگر از مباحث این است که چه اقداماتی را صورت دهیم که سالمندان سالمی در آینده داشته باشیم.
مساله‌ای که در گذشته نادیده گرفته شده است و امروز فردی که به سن سالمندی می‌رسد از بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی و روحی رنج می‌برد و خود مشکلات سالمندی هم کار را سخت‌تر می‌کند و هر چه سن فرد بیشتر می‌شود این مشکلات هم بیشتر نمود می‌یابد.
به گفته سلیقه، خود سن سالمندی هم تقسیم بندی خاصی دارد به این صورت که بین ۶۰ تا ۷۵ سال را سالمندان جوان ۷۶ تا ۹۰ سال سالمندان پیر و بالای ۹۰ سال هم سالمندان خیلی پیر می‌نامند که با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند.
در حال حاضر نزدیک به ۸۵ هزار سالمند در استان قم وجود دارند و مدیرکل بهزیستی استان اعلام کرده که هدف این نهاد خدمت به سالمندان فعلی و سالمندان آینده است.
یکی از اهداف بهزیستی این است که افراد سالم به سن سالمندی برسند تا هزینه‌ها زیادی را برای دولت و خانوادهها ایجاد نکنند. خیلی از سالمندان امروز وقتی پا به دوران سالمندی می‌گذارند دچار انواع بیماری‌های جسمی و روحی هستند.
مدیرکل بهزیستی استان قم با بیان اینکه در استان قم نزدیک ۱۰ هزار نفر بازنشسته داریم، بیان کرد: سالمندان باید از امکانات فردی و امکانات شهری مناسب بهره‌مند باشند. مناسب سازی در شهر باید برای این افراد مورد توجه قرار گیرد.
4117 سالمند زیر پوشش بهزیستی
به گفته سلیقه از میان این افراد ۴ هزار و 117 نفر از خدمات بهزیستی استفاده می‌کنند و از خدماتی مثل ویزیت در منزل تا نگهداری در ۲ مرکز شبانه روزی قم بهره‌مند می‌شوند.
مدیرکل بهزیستی در همین رابطه افزود: سیاست سازمان افزایش مراکز شبانه روزی نیست و سازمان به دنبال این است که نقش خانواده در نگهداری از سالمند پررنگ باشد زیرا با کمرنگ شدن خانواده مشکلات روحی بسیاری برای سالمند به وجود می‌آید.
وی افزود: سازمان آمادگی اعطای مجوز برای مراکز روزانه نگهداری سالمندان را دارد و بسیار استقبال می‌کند، افرادی که آمادگی دارند که مجوز خدمات روزانه را بگیرند این مجور را اهدا می‌کنیم برای اینکه ارتباط سالمندان با خانوادهها قطع نشود و سالمندان بتوانند یک و نیم روز از خدمات آموزشی و فرهنگی این مراکز بهره‌مند شوند و باقی روز را در کانون خانواده باشند.
به گفته سلیقه، امروز برای نگهداری هر سالمند سازمان بهزیستی باید ماهانه ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان به این مراکز بپردازد و در صورتی که خانوادهها سالمندان خود را در منزل نگهداری کنند مقداری از این هزینه به عنوان یارانه به خانواده تعلق می‌گیرد.
مدیرکل بهزیستی استان قم به وجود مشکلات شهری برای سالمندان اشاره کرد و افزود: کمیته مناسب‌سازی زیر نظر معاونت عمرانی استانداری قم تشکیل شده است که یکی از مباحث مطروحه در آن بحث مناسب سازی شهری را برای سالمندان است که هر چه زود‌تر عملیاتی شود کمک کننده است.
آسیاب به نوبت
«سالمندی مقطعی از سن است که برای همه مردم اتفاق خواهد افتاد.» سید مهدی صادقی استاندار قم با بیان این جمله، به اهمیت تکریم به سالمندان اشاره کرد و افزود: خدمت به سالمندان در واقع خدمت به خودمان است.
وی افزود: هر خدمتی که امروز به سالمندان انجام دهیم یک دوره‌ای برای خود ما هم اتفاق خواهد افتاد. سالمندی نوبتی است که به همه افراد می‌رسد و همه این دوره را خواهند گذراند.
به اعتقاد استاندار قم، برای اینکه سالمندان وضعیت مساعد تری داشته باشند باید دبیرخانه شورای سالمندان، وظایف ادارات را در قبال این قشرکاربردی بکند و کارگروهی به طور تخصصی برای نیازهای سالمندان را پیگیری کند و استانداری هم در این موارد حمایت خواهد کرد تا این غفلتی که تاکنون در بحث سالمندان شده است جبران شود.
به گفته صادقی، باید به سمتی پیش رویم که همانند کشورهای خارجی سالمند دغدغه رفاه و سلامت و آرامش را نداشته باشد. امروز در جامعه ما بازنشسته‌ای که عمر خود را در یک اداره صرف کرده است بعد از مدتی کلا فراموش می‌شود و آن اداره پذیرای این فرد نیست.
قم، شهر دوستدار سالمند
عطاءالدین قاسمی مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری قم نیز پیشنهاد کرد که قم به عنوان شهر دوستدار سالمند نام گذاری شود و این نامگذاری با توجه به ساختار مذهبی و حضور عالمان دینی بسیار توجیه پذیر است.
از نظر قاسمی، تکریم سالمندان و ایجاد فرهنگ سازی نگهداری سالمندان در محیط خانواده از ضروری‌ترین اقداماتی است که باید صورت بگیرد. صداوسیما و ائمه جماعت می‌توانند در این زمینه اثرگذار باشند. یکی از راه‌های آن این است که خانواده‌هایی که در خانه از سالمندان نگهداری می‌کنند شناسایی و تقدیر شوند تا این مساله بیشتر فرهنگ سازی شود.
علیزاده، معاون توانبخشی بهزیستی استان قم نیز با اشاره به اینکه سالمندان از تجهیزات توانبخشی و خدمات کمکی مانند عصا، ویلچر و واکر و خدمات پرستاری بهره‌مند می‌شوند، نیازهای فرهنگی و تکریم سالمندان را مهم‌ترین نیاز این قشر برشمرد که ایجاد بنیاد فرزانگان می‌تواند تا حدودی این نیاز را رفع کند.
به گفته وی، در این مرکز زمینه‌های نشاط و شور اجتماعی و توانمندسازی سالمندان به وسیله کلاس‌های مختلف فراهم می‌شود و افراد سالخورده در این مرکز از انواع و اقسام برنامه‌های فرهنگی، هنری و سلامت بهره‌مند شوند و نیاز‌هایشان مورد توجه قرار گیرد، تا شاید بتوان به این صورت از تعداد مراکز نگهداری سالمندان و افراد زیر پوشش خانه‌های سالمندان کاسته و به سمتی برویم که با توجه به سیر رو به رشد آمار سالمندان در کشور و استان قم سالمندان سالمی داشته باشیم.
منبع: همشهری
