تابناک رضوی: امام هادی علیه السلام نمونه ای از انسان کامل و مجموعه ی عظیمی از اخلاق اسلامی بودند که زبانزد خاص و عام بودند.
بزرگان در وصف امام هادی(ع) سخنانی گفته اند و نوشته اند که در این یادداشت به بعضی از گفته های ایشان اشاره می کنیم.
ابن شهر آشوب می گوید: امام هادی (ع) خوش خوترین و راستگوترین افراد بود.
کسی که او را از نزدیک می دید، خوش برخوردترین افراد را دیده بود و اگر آوازه اش را از دور می شنید، اوصاف کامل ترین فرد را شنیده بود. هرگاه در حضور او خاموش بودی، هیبت و شکوه او تو را فرا می گرفت و هرگاه اراده سخن می کردی عظمتش بر تو مستولی می شد.1
قطب راوندی می گوید: ویژگی های امامت، کمال فضل و دانش و خصلت های نیکو در امام هادی جمع بود و تمام خلق وخوی او همچون اخلاق پدرانش خارق العاده بوده است.2
مقام معظم رهبری میفرمایند:
بالاخره در نبرد بین امام هادی (علیه‌السّلام) و خلفایی كه در زمان ایشان بودند، آن كس كه ظاهراً و باطناً پیروز شد، حضرت هادی (علیه‌السّلام) بود؛ این باید در همه‌ی بیانات و اظهارات ما مورد نظر باشد.
در زمان امامت آن بزرگوار شش خلیفه، یكی پس از دیگری، آمدند و به درك واصل شدند. آخرین نفر آنها، «معتز» بود كه حضرت را شهید كرد و خودش هم به فاصله‌ی كوتاهی مُرد. این خلفا غالباً با ذلت مردند؛ یكی به‌دست پسرش كشته شد، دیگری به دست برادرزاده‌اش و به همین ترتیب بنی‌عباس تارومار شدند؛ به عكسِ شیعه. شیعه در دوران حضرت هادی و حضرت عسگری (علیهماالسّلام)و در آن شدت عمل روزبه‌روز وسعت پیدا كرد؛ قوی‌تر شد.
حضرت هادی (علیه السلام) چهل و دو سال عمر كردند كه بیست سالش را در سامرا بودند.
در همین شهر سامرا عده‌ی قابل توجهی از بزرگان شیعه در زمان امام هادی (علیه السلام) جمع شدند و حضرت توانست آنها را اداره كند و به وسیله‌ی آنها پیام امامت را به سرتاسر دنیای اسلام - با نامه‌نگاری و... - برساند. این شبكه‌های شیعه در قم، خراسان، ری، مدینه، یمن و در مناطق دوردست و در همه‌ی اقطار دنیا را همین عده توانستند رواج بدهند و روزبه‌روز تعداد افرادی را كه مؤمن به این مكتب هستند، زیادتر كنند. امام هادی همه‌ی این كارها را در زیر برق شمشیر تیز و خونریز همان شش خلیفه و علی‌رغم آنها انجام داده است. حدیث معروفی درباره‌ی وفات حضرت هادی (علیه السلام) هست كه از عبارت آن معلوم می‌شود كه عده‌ی قابل توجهی از شیعیان در سامرا جمع شده بودند؛ به‌گونه‌ای كه دستگاه خلافت هم آنها را نمی‌شناخت؛ چون اگر می‌شناخت، همه‌شان را تارومار می‌كرد؛ اما این عده چون شبكه‌ی قوی‌ای به‌وجود آورده بودند، دستگاه خلافت نمی‌توانست به آنها دسترسی پیدا كند.3
آیت الله سبحانی می فرمایند
امام هادی علیه السلام در سامرّا هم مشغول کارهای امامت بود. در درجه‌ی اول حضرت در مدینه و مجموعاً در سامرّا حدود ۸۵ نفر فقیه و محدث تربیت کرده است. تربیت یک فقیه و محدث کار آسانی نیست؛ آن هم در شرایط و خفقانی که در سامرّا بوده است.4
نقل قول بسیاری از بزرگان در مورد شخصیت دینی ،سیاسی و علمی و اجتماعی امام هادی علیه السلام موجود است که به همین مقدار بسنده میکنیم..
محمد ناطقی14بهمن 1400)
منبع(1) چه بگوییم ج 1صفحه170
(2)تحلیلی از زندگانی امام هادی(ع)صفحه 39
(3)مقام معظم رهبری 30 مرداد 1383
(4)آیت الله سبحانی نقل از سایت امام خامنه ای 3خرداد 1391
