بازار حلقه‌ای که می تواند مفقود نباشد/ وقتی کشاورزی قراردادی به کمک تولید کننده می‌آید

به گزارش تابناک سمنان از گذشته تاکنون در واقع بازار و مشتری چالشی مهم برای تولیدکنندگان است که از قدیم آن‌ها را درگیر خود کرده و تا امروز هم این دغدغه برای تولیدکنندگان ادامه دارد.

در این بین کسانی موفق‌ترند که اول محصول خود را می‌فروشند و بعد آن را تولید می‌کنند و به قول معروف بازار محصولشان «سکه» است.

اما اگر تولید را به بخش کشاورزی محدود کنیم؛ اهمیت بازار بیشتر هم نمایان می‌شود؛ جایی که اگر محصولات آن به‌سرعت مشتری پیدا نکند به‌جای سود، زیان فراوان روی دست بهره‌بردار می‌گذارد.

اما آیا همه تولیدکنندگان در این زمینه موفق‌اند؟ آیا دولت نمی‌تواند برای بهبود بازار فروش محصولات و در نتیجه موفقیت کسب‌وکار‌های تولیدی کاری انجام دهد؟

دنیا با گذر از تئوری «دهکده جهانی»، گام‌های عملی و بزرگی را در راستای تبدیل‌شدن به یک «اتاق شیشه‌ای» برداشته است. در این عرصه دیگر نمی‌توان قدرت نظامی و نفوذ سیاسی را تعیین‌کننده صرف موفقیت و ماندگاری یک دولت-ملت دانست. بلکه صنایع استراتژیک و بویژه صنعت کشاورزی و اقتصاد قدرتمند در کنار تأمین حقوق اساسی و نیاز‌های یک ملت است که تعیین‌کننده خواهد بود.

در این عرصه سخن گفتن از «امنیت غذایی» آنقدر حائز اهمیت است که دولت‌ها تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند ذره‌ای از آن غافل شوند و تأثیرات بسیار مهم آن را در حوزه سلامت جامعه و پرورش نسل آینده انکار کنند.

کشور‌هایی که سرمایه انسانی کافی و زمین‌های کشاورزی زیادی را در اختیار دارند، ناگزیر باید به توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی نیز بپردازند تا از این راه نه‌تن‌ها امنیت غذایی را در داخل تأمین کنند بلکه صادرات غذا را به‌عنوان تجارتی استراتژیک و ماندگار تبدیل کنند.

کشاورزی قراردادی 

در کشاورزی قراردادی به‌عنوان نوعی پیمان قانونی که خریدار را با تولیدکننده از طریق یک قرارداد الزام‌آور پیوند می‌دهد و کمیت و کیفیت محصولی که باید تولید شود را تعیین می‌کند که تنها یک رابطه مستقیم میان فروشنده و خریدار نیست، بلکه ایجاد کننده زمینه همکاری مستمری است که در قالب مشارکت تجاری ایجاد شده در قالب عقود مشارکتی قرار می‌گیرد و در حقیقیت در آن دو نوع تعهد، کشاورز که متعهد به تامین حجم و کیفیت مطروحه در قرارداد و خریدار تحویل گرفتن به موقع محصول و پرداخت حقوق کشاورز مطابق با توافق مندرج در قرارداد می‌شود تعریف می‌گردد.

در واقع اگر کشاورزی قراردادی بر بستر کشاورزی کشورمان به‌خوبی اجرا و مدیریت شود ریسک و عدم قطعیت طرفین را در مقایسه با بازار فعلی محصولات کشاورزی تا حد چشمگیری کاهش خواهد داد.

سید حسن میرعماد رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: امروز بازار فروش محصولات کشاورزی مهم‌ترین مشکل بهره‌برداران بخش کشاورزی  است ازاین‌ رو  بر اساس ابلاغ وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر تغییر رویکرد کشاورزی تولید محور به کشاورزی بازار محور در حوزه‌های مختلف و از جمله برای محصولات باغبانی کشاورزی قراردادی در دستور کار قرار دارد.

او افزود: در کشاورزی قراردادی، کشاورزان به‌جای دغدغه‌های فروش محصول تنها به فکر تولید و کیفیت محصول هستند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با بیان اینکه در کشاورزی قراردادی از عرضه بدون تقاضا جلوگیری می‌شود تصریح کرد: در این طرح کشاورزان دیگر دغدغه بازار محصول را ندارند.

۱۰ محصول در استان سمنان دارای قابلیت کشاورزی قراردادی هستند

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار ما گفت: ۱۰ محصول در این استان دارای قابلیت کشاورزی قراردادی است.

خدابخش عرب گفت: این محصولات شامل انگور، شیر، گوشت قرمز، گیاهان دارویی (زعفران)، محصولات حوزه آبزی‌پروری، تخم‌مرغ، پسته، خربزه، خیار گلخانه‌ای و خارشتر است.

او افزود: در کشاورزی قراردادی یک تولیدکننده یک شخص حقوقی به‌عنوان محور و پشتیبان آن عمل می‌کند و به‌جای اینکه که خود تولیدکننده تمام فرآیند‌های تولید محصول باشد برخی از فرآیندهای تولید محصول و خدمات مربوط به آن را اشخاص حقیقی یا حقوقی در قالب قرارداد تأمین می‌کند.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان اضافه کرد: به‌طور مثال در فرآیند‌های مرتبط با کشاورزی قراردادی، فعالیت‌ها و خدمات قبل از تولید مانند تأمین بذر، آماده‌سازی زمین و مواردی از این دست، فعالیت‌ها و خدمات حین تولید و نیز فعالیت‌های پس از تولید محصول کشاورزی مانند بازاریابی و صادرات با مشارکت محوریت طرف حقوقی قرارداد انجام می‌شود و کشاورز در این موارد به‌ویژه در حوزه بازاریابی و فروش محصولات دغدغه‌ای ندارد.

عرب اضافه کرد: تفاوت زنجیره تولید با کشاورزی قراردادی عمدتاً بدین معنی است که در زنجیره تولید یک تولیدکننده و بهره‌بردار کشاورزی همه حلقه‌های تولید یعنی قبل، حین و بعد از تولید را خود شخصاً مدیریت می‌کند؛ درحالی‌که در کشاورزی قراردادی یک تولیدکننده به‌عنوان پشتیبان عمل کرده و بعضی از فرآیند‌های تولید را در قالب تولید یا خدمات در حال قرارداد از اشخاص حقیقی یا حقوقی طرف قرارداد خود تأمین می‌کند.

یک تولید کننده بخش کشاورزی نیز درباره اهمیت اجرای کشاورزی قراردادی گفت: با اجرای این طرح کشاورز دیگر دغدغه فروش محصول خود را ندارد.

این تولیدکننده محصولات صیفی با بیان اینکه هر سال حجم عمده‌ای از محصولاتش به خاطر نبود قیمت مناسب و همچنین نبود بازار فروش مطلوب روی دستش می‌ماند از مسئولان خواست تا طرح کشاورزی قراردادی اجرایی شود تا سرمایه بهره بردار هدر نرود.

امروز کشاورزی قراردادی یکی از موضوعات جذاب در کشاورزی نوین است و این موضوع که در نگاه اول به نظر می‌رسد تنها قراردادی بین دولت و کشاورزان است اما می‌تواند بین کشاورزان و استارتاپ های مختلف هم بسته شود و زنجیره تأمین محصولات کشاورزی را باثبات‌تر و دغدغه کشاورزان درباره بازار را رفع کند و ازاین‌رو حرکت در این مسیر امری ضروری است و باید بسترهای لازم برای این مهم فراهم شود.

لطفا مارا در شبکه های اجتماعی یاری کنید:

اینستاگرام تابناک سمنان
Email: semnantabnak@gmail.com
منبع: yjc