به گزارش «تابناک»، هپارین برای درمان و جلوگیری از به وجود آمدن لخته‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین ممکن است برای جلوگیری و درمان لخته‌های خونی در ریه‌ها و پاها (مانند بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی) و دیگر بیماری‌هایی با علائم لخته خون استفاده شود. این دارو در جلوگیری از به وجود آمدن لخته خون بعد از عمل‌های جراحی یا موقع دیالیز یا در زمان انتقال خون، جمع‌آوری نمونه‌های خونی و افرادی که مدت زمان زیادی قادر به حرکت نبوده‌اند به کار می‌رود.
نحوه عملکرد داروی هپارین
هپارین با ایجاد ماده طبیعی در بدن شما (پروتئین ضد لختگی) به جریان مناسب و بهتر خون در بدن کمک می‌کند و به عنوان داروی ضد انعقاد شناخته می‌شود.
نحوه مصرف هپارین و دوز مصرفی
برای مصرف صحیح داروی هپارین لازم است از اطلاعات روی جلد دارو به دقت پیروی کنید. اگر پزشک این دارو را تجویز کرده از دستورات پزشک پیروی کنید. این دارو به صورت وریدی یا زیر پوستی تزریق می‌شود و از تزریق آن به داخل عضله خودداری فرمایید. دوز تزریق و دوره درمان به وضعیت بیماری، وزن و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد.
آمپول هپارین در دوز‌های متنوعی تولید می‌شود. اگر دوز متفاوتی از این آمپول را تزریق کنید ممکن است دچار صدمات (بعضا کشنده) بشوید. قبل از تزریق آمپول دوز تجویزی و دوز روی بطری آمپول را با هم تطبیق بدهید.
اگر هپارین به صورت وریدی تزریق می‌شود، قبل و بعد تزریق سوزن دیگر آمپول دارو‌هایی که با هپارین تداخل دارویی دارند مانند دوکسوروبیسین، دروپریدول، سیپروفلوکساسین و میتوکسانترون را داخل آب نمک معمولی بگذارید. اگر هپارین را به صورت زیرپوستی تزریق می‌کنید، محل تزریق را با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید و هر بار محل تزریق را برای کمتر آسیب دیدن پوست عوض نمایید.
اگر در خانه خودتان این آمپول را تزریق می‌کنید تمام آموزش‌های لازم و مواد مورد نیاز را از متخصصین سلامت تهیه کنید. قبل از تزریق مایع آمپول را بررسی کنید آیا مواد معلق یا تغییر رنگ در آن حاصل شده یا خیر. اگر هر کدام اتفاق افتاده بود، آمپول را مصرف نکنید. نحوه نگهداری و دور ریختن این دارو را آموزش را از دکتر داروخانه بپرسید. این دارو را برای بهره بردن از حداکثر تاثیر به صورت منظم مصرف کنید و هر روز سر ساعت مقرری آن را تزریق کنید. ممکن است پزشک شما داروی ضدلخته به صورت قرص (مانند وارفارین) برای شما تجویز کند. این دارو و دارو‌های جدید را دقیقا بر اساس تجویز پزشک مصرف کنید.
عوارض جانبی هپارین
موقع تزریق هپارین ممکن است عوارضی مانند درد متوسط، قرمزی و التهاب به وجود بیاید. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
در صورتی که پزشک داروی هپارین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی هپارین را مصرف کرده اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند. چنانچه با عوارضی نظیر تورم محل تزریق، درد استخوان و شکستگی استخوان مواجه شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر تاثیر دارو بر روی پروتئین لخته شدن خون زیاد باشد ممکن است تزریق آن همراه با خون ریزی باشد. اگر هرگونه نشانه‌ای از خون ریزی جدی، درد‌های غیر طبیعی، تورم و ناراحتی، خون ریزی بیش از حد زخم‌ها، خون دماغ مداوم، دوره‌های قاعدگی طولانی و غیر طبیعی، کبودی غیرمعمول، ادرار تیره، مدفوع سیاه، سردرد شدید و سرگیجه‌های غیر طبیعی در خود دیدید سریعا با پزشک تماس حاصل کنید.
در برخی موارد بعضی از بیمار‌ها واکنش بدی (ترومبوسیتوپنی-HIT ناشی از مصرف هپارین یا ترومبوسیتوپنی و ترومبوز-HITT) به مصرف هپارین نشان می‌دهند. این واکنش ممکن است در زمان درمان با هپارین یا هفته‌ها بعد از اتمام درمان با این دارو به‌وجود بیاید.
لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد آمپول هپارین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
موارد احتیاط تزریق آمپول هپارین
اگر به هپارین یا دیگر دارو‌ها آلرژی دارید، قبل از تزریق هپارین با پزشک خود مشورت کنید. آمپول هپارین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی (مانند الکل بنزیل در برخی از برندها) باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. برای اطلاعات بیشتر با دکتر داروخانه مشورت کنید. چنانچه سابقه‌ی بیماری‌هایی نظیر خونریزی یا مشکلات خونی (مانند پلاکت کم و هموفیلی)، مشکلات قلبی (مانند سابقه حمله قلبی)، فشار خون بالا، بیماری‌های کبدی، جراحی، سرطان، زخم معده و یا حلقه گذاری معده دارید حتما قبل از مصرف هپارین با پزشک خود مشورت کنید.
برای کاهش خطر بریدگی، کبودی یا آسیب‌دیدگی، با احتیاط از وسایل تیز مانند تیغ و ناخن‌گیر استفاده کنید و از فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های رزمی اجتناب کنید.
این دارو ممکن است باعث خون ریزی معده شود. مصرف الکل هنگام درمان با این دارو خطر خون ریزی معده را افزایش می‌دهد لذا در زمان مصرف این دارو الکل مصرف نکنید و برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید. قبل از هرگونه عمل جراحی لیست تمام دارو‌های مصرفی‌تان را به اطلاع پزشک برسانید.
این دارو حاوی سدیم است. اگر رژیم غذایی دارید یا شرایطی که نمک باعث بدتر شدن آن می‌شود (مانند نارسایی احتقانی قلب)، قبل از تزریق این دارو با پزشک مشورت نمایید. سالمندان مخصوصا بانوان بالای ۶۰ سال نیز به عوارضی مثل خونریزی حساسیت بیشتری نشان دهند.
در زمان بارداری این دارو فقط در صورت صلاحدید پزشک و نیاز بیمار مورد استفاده قرار گیرد. در مورد مزایا و خطرات تزریق هپارین در زمان بارداری با پزشک مشورت کنید. همچنین این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نمی‌شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی آمپول هپارین با دارو‌های دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر آمپول هپارین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی دارو‌های مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید؛ و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی هپارین نفرمایید.
اکثر دارو‌ها شامل کاهنده درد و تب‌هایی مانند آسپرین و دارو‌های ضدالتهاب غیر استروئیدی NSAID مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن هستند لذا برچسب تمام دارو‌های تجویزی و غیر تجویزی را با دقت مطالعه کنید. همچنین این دارو مشابه با هپارین خوراکی عمل می‌کند لذا مصرف هر دوی این دارو‌ها خطر عوارض جانبی آن را بالا می‌برد. اگر پزشکتان دوز کم آسپرین (۸۱ تا ۳۲۵ میلی‌گرم در روز) جهت جلوگیری از حمله قلبی برای شما تجویز کرده است به مصرف آن ادامه دهید.
مصرف دخانیات باعث کاهش اثر این دارو می‌شود لذا اگر دخانیات مصرف می‌کنید یا به تازگی مصرف دخانیات را ترک کرده‌اید به پزشک اطلاع دهید. همچنین این دارو بر روی نتایج برخی از آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش‌های عملکرد کبد و آزمایش زمان پروترومبین تاثیر می‌گذارد. قبل از انجام هر آزمایش پزشکی مصرف این دارو را به اطلاع کارکنان آزمایشگاه و پزشکان برسانید.
علائم اوردوز آمپول هپارین
اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. این دارو برای وضعیت فعلی شما تجویز شده است و در موارد دیگری از آن بدون اجازه دکتر استفاده نکنید. علائم اوردوز می‌تواند شامل کبودی غیرطبیعی، خون ریزی غیر طبیعی مانند خون ریزی دماغ، خون در ادرار و مدفوع سیاه باشد که نیازمند خدمات فوریت‌های پزشکی است.
آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش هماتوکریت، آزمایش کامل خون، شمارش پلاکت، آزمایش زمان ترومبوپلاستین و آزمایش‌های ادرار و مدفوع باید به صورت دوره‌ای انجام شود تا روند بهبود و تاثیر عوارض جانبی دارو را بررسی مرد. برای جزئیات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
برای تاثیر حداکثری این دارو بر روی وضعیت شما بهتر است سر وقت این دارو را مصرف کنید و اگر این دارو را به صورت منظم مصرف می‌کنید در صورت فراموش کردن موعد دوز مصرفی سریعا با پزشک تماس بگیرید تا زمان‌بندی مصرف جدیدی دریافت کنید. از مصرف دوبرابر محصول اجتناب کنید.
برای نگهداری صحیح داروی هپارین، آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید. همچنین آمپول هپارین را فریز نکنید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.
عوارض جانبی هپارین
عوارض جانبی معمول بر اثر مصرف هپارین؛ اگر فردی حین مصرف هپارین با هر کدام از این علائم مواجه شد که به مرور شدت گرفتند و یا اینکه از بین نرفتند باید با پزشک خود تماس بگیرد و وی را از این موضوع مطلع کند:
- قرمزی، درد، کبودی و یا زخم در محل تزرق
- ریزش مو
عوارض جانبی جدی بر اثر مصرف هپارین؛ اگر فردی حین مصرف هپارین با هر کدام از این عوارض جانبی جدی مواجه شد باید خیلی فوری به پزشک خود مراجعه کند:
- استفراغ خونی و یا به رنگ قهوه
- مدفوع به رنگ قرمز روشن ، سیاه یا قیری مانند
- ادرار خونی
- خونریزی یا کبودی غیر عادی
- خستگی بیش از حد و بسیار زیاد
- حالت تهوع یا استفراغ
- احساس درد ، فشار و سنگینی و ناراحتی در فقسه سینه
- احساس ناراحتی در نواحی شانه ، بازوها ، فک ، گردن و پشت
- تعریق بیش از حد
- سرفه های خونی
- سردردهای شدید و ناگهانی
- غش کردن یا احساس سبکی در سر
- از دست دادن ناگهانی تعادل و مشکل در راه رفتن
- گیجی ناگهانی
- مشکل ناگهانی در صحبت کردن و درک کردن
- بی حسی و ضعف ناگهانی در صورت ، دست ها و پاها
- مشکل در نگاه کردن از یک یا هر دو چشم
- تغییرات رنگی پوست و ظاهر شدن رنگ های بنفش و سیاه در پوست
- درد یا تغییرات رنگی آبی و سیاه در دست ها و پاها
- خارش و سوزش (بخصوص در قسمت کف پا)
- تب یا لرز کردن
- خس خس سینه ، تنگی نفس ، مشکل در تنفس ، مشکل در بلع ، خارش و کهیر
- درد یا شکستگی در استخوان