نگاهی به گزارش کمیته حقیقت یاب شورای شهر

تابناک فارس به نقل از ایرنا: این موضوع در شیراز از ابراز گفتاری و زبانی به ابراز عملی و اقدام های فوریتی برای میهمان نوازی و مهربانی با مسافران نوروزی و آسیب دیدگان سیل تجلی یافت تا جایی که گفته شد شیرازه هویت ملی ایرانیان در شیراز مستحکم تر شد.

** جمع آوری امضا به جای جمع آوری کمک
همزمان با اقدام ها برای گره گشایی از مشکلات آسیب دیدگان سیل 5 فروردین دروازه قرآن و در حالی که خسارت سیلاب 6 فروردین نیز به حجم فعالیت ها برای مدیریت سیل افزود، برخی در تدارک امضا برای شکواییه ای اینترنتی برای مجازات مقصران حادثه برآمدند.
در همین حال، شمار زیادتری از پویش های اینترنتی و شبکه های اجتماعی بودند که به جای نگاه کردن از کنار گود به میدان حادثه سیل، خود در تکاپوی جمع آوری کمک ها و اقلامی بودند که در هنگامه بحران، به جای امضا می توانست سرپناه و مامنی برای محل زندگی سیل زدگان باشد. آنچه مسلم است آسیب دیدگان سیلاب 6 فروردین محله سعدی و دیگر نقاط شیراز، در این هنگامه به 'امضاء' نیازی ندارند و به اقدام های عملی نیازمندترند.
به گفته مسئول شورای فرهنگی اجتماعی شهرک سعدی شیراز که از نظر سیاسی، دیدگاه متفاوتی با مدیریت ارشد استان فارس و شورا و شهرداری شیراز دارد، در حل بحران سیل این محله نه تنها همه دستگاه ها پای کار بودند بلکه در این مسیر 'همدل' بودند.

** صدور حکم قبل از بررسی کارشناسی
در حالی که شمار زیادی از فعالان اجتماعی در تدارک تهیه نوشت افزار و تجهیزات آموزشی از دست رفته دانش آموزان و مدارس محله سعدی بودند و مجاری رسمی اظهارنظر نهایی درباره علت و عوامل حادثه سیل شیراز نداشتند، جمع آوری امضا همچنان دغدغه گروهی بود که در زمان انتشار شکواییه خود حکم اولیه را نیز صادر کرده بودند؛ همچنانکه در این شکواییه اینترنتی نوشتند: 'سیل شیراز به طور قطع حاصل ندانم کاری‌ها، قصور و کوتاهی برخی مسئولان مربوطه است.'
این صراحت بیان در این شکواییه صداقت بانیان آن را که گفته اند: 'بدور از هرگونه پیش‌داوری و بدور از هرگونه دسته‌بندی‌ها و طیف‌بندی‌های سیاست‌زده و منفعت‌طلبانه' در تدارک امضا برای این طومار هستند را تامل برانگیز می کند.
این ظن و گمان زمانی قوی تر می شود که برخی فعالان سیاسی اجتماعی با دیدگاه متفاوت نسبت به مدیریت شهری و شورای شهر شیراز، بی پروا انگشت اتهام را به سمت و سوی این گرایش سیاسی بردند.
غفلت از این که دست اندازی در طبیعت به عنوان یکی از عوامل اصلی سیل دروازه قرآن شیراز محصول دوران مدیریت دهه های گذشته این شهر توسط گروه های مختلف سیاسی است و این که همه مسئولیت ها در این زمینه به پای مسئولان فعلی شهر نوشته شود، پرده از شائبه انتخاباتی بودن این هجمه ها برداشت. آن هم در شرایطی که انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی کمتر از یکسال دیگر برگزار می شود.

** نگاهی به گزارش کمیته حقیقت یاب شورای شهر
گزارش حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز گویای آن است که عوامل موثر بر سیل دروازه قرآن، چند وجهی است و از این رو، نسبت دادن صرف این عوامل به یک نهاد و دستگاه، اهداف سیاسی و یا پوشاندن نقش دیگر عوامل را تداعی می کند.
کم توجهی برخی سازمان ها و دستگاه های مسئول به زمان تمرکز سیلاب، یکی از علل وقوع تلفات انسانی در این سیل بوده است.
در گزارش کمیته حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز آمده است: بر اساس فیلم های دریافتی از دوربین‌های کنترل تصویری که ضمیمه گزارش کمیته حقیقت یاب این شوراست، بارندگی شدید از ساعت 11:32روز پنجم فروردین 98 شروع شد و تا ساعت 11:46 به طول انجامید.
بر اساس این گزارش که در جلسه علنی شورای شهر شیراز قرائت شد، در این 14 دقیقه، 17 الی 24 میلی متر باران باریده، در حالی که سیلاب در ساعت 12:12 دقیقه به محدوده دروازه قرآن رسیده است و تا ساعت 12:22 به طول انجامیده، یعنی 26 دقیقه زمان تمرکز سیلاب بوده است که زمان کافی برای اطلاع رسانی و تخلیه مسیر خروجی بلوار قرآن محسوب می شود.
گزارش کمیته حقیقت یاب می افزاید:' در طرح جامع مهار سیلاب که در سال 69 تهیه شده، دبی در نظر گرفته شده برای سیلاب در محل دروازه قرآن حدود 14 متر مکعب در ثانیه تعیین شده همچنین یک خط انتقال با لوله 1400 تا 2000 میلی متر و یک حوضچه آرامش و دریاچه تاخیری سیلاب به حجم ذخیره 50 هزار متر مکعب برای تاخیر سیل به مدت یک ساعت پیش بینی شده است. در اجرای طرح یاد شده که یک دوره بازگشت 100 ساله برای آن تعیین شده، دریاچه تاخیری سیلاب ساخته نشده و طرح به صورت ناقص اجرا شده است.'
عبدالرزاق موسوی عضو شورای اسلامی شهر شیراز و رئیس کمیته حقیقت یاب این شورا افزود: با توجه به سیل سال 83 ضرورت بازنگری طرح و مطالعات حوضه آبریز دروازه قرآن مشخص و به همین سبب در سال 87 با عقد قرارداد با مهندسان مشاور، آمایش مطالعات بعدی انجام شد.
وی ادامه داد: شرکت آمایش با توجه به پیشینه مطالعات قبلی، سیل پیش آمده و تکمیل اطلاعات در گذر زمان در حوزه هواشناسی، میزان دبی حداکثری آب 100 ساله را در مطالعات 12/63 متر مکعب بر ثانیه و شدت بارندگی را حدود 8/24 میلی متر بر ساعت در نظر گرفت.
موسوی اضافه کرد: نتیجه این مطالعات، پیشنهاد ایجاد و ساخت 2 بند تاخیری در ارتفاعات بالادست حوزه شهری و تکمیل خط انتقال آب سیلاب با افزایش یک خط دیگر به قطر 60 سانتی متر بود که این مطالعات نیز به دلیل عدم تایید نهایی و سایر موارد مدیریتی به اجرا نرسید.
وی، با اشاره به اینکه در سال 1391 مجددا از سوی مهندسان مشاور شرکت آبسار، مطالعات این حوضه انجام شد، گفت: نتیجه مطالعات و ارقام به دست آمده، تقریبا مشابه مطالعات شرکت آمایش بود که پیشتر انجام شده بود و در این طرح نیز ضرورت ساخت 2 بند تاخیری دو باره پیش بینی شده که این طرح نیز اجرا نشده است.
رئیس کمیته حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز بیان داشت: دست اندازی های بالا دست و به صورت خاص عملیات راهسازی جاده خرامه به زیبا شهر نیز باعث ایجاد خاکریزهای دست ریز شده است و حجم سیلاب در بارش های اخیر نیز باعث شسته شدن خاک های دست ریز و غلظت بالای رسوبات در سیلاب و در نتیجه قدرت بیش از حد تصور سیلاب در تخریب خودروهای در مسیر شد.
موسوی، حجم بارندگی بی سابقه همراه با عدم تناسب دبی کانال موجود با دبی آب ورودی به مخزن (حوضچه) را باعث سرریز آب به خارج از مسیر و جاری شدت سیلاب در بلوار مجاور دروازه قرآن دانست و افزود: حجم سیلاب جاری شده از سمت غرب دروازه قرآن نیز این وضعیت را تشدید کرد.
او بیان کرد: کارشناسان، وسعت حوضه آبریز دروازه قرآن را حدود 28 هزار هکتار اعلام کرده اند که با توجه به حدود 17 الی 24 میلی متر بارش در 14 دقیقه و با در نظر گرفتن 26 دقیقه زمان تمرکز سیلاب و شیب تند مسیر، دبی سیلاب ورودی به کانال دروازه قرآن حدود 70 متر مکعب بر ثانیه بوده است که به هیچ عنوان کانال موجود که حداکثر برای عبور آب به میزان 20 متر مکعب بر ثانیه طراحی شده، پاسخگوی انتقال این حجم آب نبوده است.

** چرا طومار اینترنتی لازم نبود
محاکمه غیابی عوامل حادثه سیل شیراز در طومار اینترنتی در حالی است که سازوکارهای رسمی و حاکمیتی برای بررسی و پیگرد مسائلی از این دست در کشور وجود دارد.
حضور دادستان کل کشور در محل حادثه سیل دروازه قرآن گویای اهمیتی است که دستگاه قضایی برای آلام خانواده های جانباختگان و آسیب دیدگان این حادثه قائل است و در جایی که سازوکار رسمی پیش بینی شده و انتظار است به دور از احساسات، رای عادلانه ای را صادر کند، نیازی به طومارهای شکواییه دیده نمی شود.
شکواییه اینترنتی به همین دلایل مورد اقبال رسانه های فارس قرار نگرفت و این رسانه ها با خودداری از دامن زدن به احساسات، در انتظار نتایج نهایی بررسی دستگاه قضایی و کمیته های حقیقت یاب تشکیل شده در سطح استان و شهر شیراز ماندند.
در چنین شرایطی، بانیان این شکواییه که با کمتر از چهار هزار امضا، اقبال کمی را در جامعه 80 میلیونی ایران داشته اند، سعی در اتهام زنی به رسانه ها برآمدند و آنها را به 'کم کاری' متهم کردند، موضوعی که واکنش فعالان رسانه ای فارس را به دنبال داشت.

** این موج مهربانی است که ماندگار شد
سیل شیراز هرچند سیل اتهام زنی ها را نیز بر خود سوار کرد اما در نهایت، این موج مهربانی و میهمان نوازی مردم این شهر بود که این سیلاب ها را مقهور خود کرد و این ناسپاسی ها، هرگز از اهمیت موج مهربانی نخواهد کاست.
وظیفه مسئولان و تک تک شهروندان این شهر فرهنگی است که بذر مهربانی که در طلیعه بهار طبیعت در شهرشان کاشته اند را صیانت و به همراه سنت دیرین میهمان نوازی خود حفظ و مراقبت کنند.