تابناک فارس به نقل از خبر جنوب:با نگاه به وضعيت اين آثار كه در سطح استان فارس پراكنده است و از تعدد و تنوع خاصي هم بهره مند است، تنها اين سوال در ذهن تداعي مي شود كه آيا قرار نيست اين آثار تاريخي كه همگي در فهرست ملي به ثبت رسيده، سروسامان بگيرد و به جاذبه گردشگري تبديل شود؟!
به اعتقاد برخي از كارشناسان، جواب اين سوال سخت نيست چرا كه دغدغه متوليان حوزه گردشگري و ميراث فرهنگي نيز بهبود اين وضعيت است، اما به گفته معاون اداره كل ميراث فرهنگي فارس، مشكل اصلي عدم حفاظت، مرمت و احياي آثار تاريخي- ثبتي اين استان به مالكين برمي گردد و دست ميراث فرهنگي از اين حوزه كوتاه است.
در حال حاضر در فارس نزديك به 3 هزار اثر تاريخي در فهرست ملي و 4 اثر نيز در فهرست جهاني به ثبت رسيده، آثاري كه متعلق به دوره هاي مختلف تاريخي است و هريك راوي هويت و اصالت يك منطقه به شمار مي رود.
به اعتقاد كارشناسان، اين آثار منابع گردشگري محسوب مي شود و تا جاذبه شدن فاصله بسياري دارد. هرچند كه بيش از 70 درصد از اين آثار نيز در آستانه تخريب قرار دارد.
هرساله از سوي سازمان ميراث فرهنگي كه يكي از وظايف اصلي آن، حفاظت و مرمت آثار تاريخي- ثبتي است، پرونده مرمتي برخي از اين آثار البته با اولويت گشوده مي شود به طوري كه در سال جاري طبق آمارهاي ارائه شده، بالغ بر 80 كارگاه مرمتي در استان فارس فعال شد، اما با توجه به تعدد اين آثار و اخباري كه هرروزه از تخريب اين آثار در محافل خبري منتشر مي شود، بي شك اين رقم بسيار ناچيز است. حال بگذريم از بناها و عمارت هايي كه طي 15 سال گذشته پرونده مرمتي آنها همچنان باز است و در طول سال مرمتگران در اين بناها مشغول كارند، اما در اين ميان و بنابر اظهار نظر تني چند از فعالين حوزه ميراث فرهنگي، وضعيت كاروانسراهاي تاريخي فارس از ديگر آثار موجود نگران كننده تر است چرا كه اين بناها عموما در حومه شهر و حتي خارج از شهرها قرار گرفته است.
عمارت هايي كه زماني نه چندان دور محل اتراق كاروان ها و مسافران بود، هم اينك به مخروبه هايي بدل شده و سال هاست كه رنگ تاريخ از در و ديوار آنها پريده است. به طور مثال مي توان به كاروانسراهاي باجگاه، دوكوهك و چنارراهدار در شيراز اشاره كرد كه در آستانه نابودي است.
اين عمارت هاي تاريخي صرفنظر از ارزش تاريخي و ثبت در فهرست ملي، مي تواند به جاذبه جديد گردشگري تبديل شود چرا كه از نظر موقعيت جاي گيري و معماري سنگي كه دارد بي شك براي گردشگران داخلي و خارجي جذاب و ديدني است.
در اين رابطه عبدالرضا نصيري معاون اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس به خبرنگار ما گفت: نه تنها كاروانسراها بلكه ديگر آثار تاريخي- ثبتي اين استان در تملك نهادها و دستگاه هاي اجرايي و فرهنگي و حتي اشخاص حقيقي است.
به گفته وي، چنانچه مالك يا مالكين قصد مرمت اين آثار را داشته باشند، ميراث فرهنگي طبق ضوابط و شرايط موجود، همكاري هاي لازم را انجام خواهد داد.وي بر لزوم حفاظت و مرمت آثار تاريخي- ثبتي تاكيد كرد و افزود: عمده ترين مشكل حفاظت و مرمت نشدن آثار تاريخي به مالكيت اشخاص برمي گردد نه ميراث فرهنگي، چرا كه عمده اين آثار داراي مالك و بهره بردار است.
نصيري ادامه داد: چنانچه مالك يا مالكين قصد مرمت و احياي آثار را داشته باشند، ميراث فرهنگي بر مبناي طرح مرمتي و حتي معرفي كارشناسان حوزه مرمت به اين افراد كمك خواهد كرد و به صورت مشاركتي، بخشي از هزينه هاي مرمت اين آثار را متقبل خواهد شد.
وی در ادامه اضافه کرد : بی شک یکی از دلایل تغییر کاربری ابنیه تاریخی احیاء و رونق دوباره آنها و ایجاد زمینه و بسترهای لازم برای بازگشت آثار به حیات اجتماعی معاصر و جلوگیری از انزوای آنهاست، از این رو جا دارد در این حوزه گام های بلند تری برداشته شود.
نصیری همچنین گفت: نه تنها کاروانسراها بلکه دیگر آثار تاریخی و ثبت ملی هم نیازمند حفاظت و مرمت هستند که جا دارد متولیان در این رابطه اقدامات لازم را به انجام رسانند.
معاون میراث فرهنگی فارس افزود: به طور حتم چنین آثاری با مرمت و تغییر کاربری مناسب که خدشه ای بر هویت این آثار وارد نکند می توانند به جاذبه گردشگری تبدیل شوند.
به گزارش خبرنگار ما در حال حاضر بیش از یکصد کاروانسرای تاریخی در استان فارس وجود دارد که عمده این آثار در کنار جاده ها و خارج از شهرها جای گرفته اند وطبق اظهار نظر کارشناسان تخریب این آثار نزدیک به 70 در صد می رسد و با توجه به این موضوع جا دارد کاروانسراهایی که در شهرها هستند در اولویت مرمت و ساماندهی و احیا قرار گیرند.
