یکی از دیدنی ترین اماکن شهر شیراز باغ ارم شیراز است . این باغ بزرگ یکی از باغهای تاریخی شهر شیراز است که در دل خود چند بنای تاریخی را جای داده است. همچنین از این باغ امروزه به عنوان باغ گیاهشناسی در شیراز استفاده میکنند. در این باغ ارم یک مجموعۀ زیبا از گونه های گیاهی شیراز حفاظت میشوند.گیاهان مختلفی مانند انواع رز، درختان بهار نارنج و سرو ناز در این باغ زیبا پرورش می یابند.چیزی که این باغ را خاص میکند، محیط آن است که میتوان شکوه معماری سنتی ایرانی را در آن دید. ویژگی فوق العاده ای که گردشگران بسیاری را به سمت این باغ جلب میکند.
کد خبر: ۵۶۳۸۸۸
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۷:۳۰ 10 February 2018


تابناک فارس به نقل از همگردی:باغ ارم در استان فارس و شهر شیراز قرار دارد. برای اینکه بدانید باغ ارم کجاست، این نکته را بدانید که این شهر در جنوب غربی ایران میباشد.محدودۀ جغرافیایی شهر شیراز از شمال به مرودشت و اردکان، از جنوب به فراش بند جهرم، فیروز آباد و فساد، از سمت شرق به شهر استهبان ، نی ریز و ارسنجان و غز غرب به کازرون و ممسنی محدود میشود. مساحت این شهر 891/178 کیلومتر مربع است. در شمال شهر شیراز کوههای سبزپوشان، چهل مقام، بمو و باباکوهی و در غرب آن کوه دراک قرار گرفته اند

باغ رم شیراز | سردر باغ ارم

 


اگر به خیابان ارم در قسمت شمال غربی شهر شیراز بروید در دامنۀ کوه آسیاب سه تایی و در فاصلۀ دو یا سه کیلومتری کوه باباکوهی میتوانید مشهورترین باغ ایران را ببینید. باغ ارم شیراز آنچنان که در سندهای تاریخی بیان شده در سال 1325 ش در خارج از شهر شیراز بنا شده است و در آن زمان محدودۀ اطراف باغ شامل بیابان سنگلاخ و رودخانه میشده است. با گذشت زمان و در طی سالها شهر شیراز گسترش پیدا کرده و برای اینکه بدانید در جواب سوال باغ ارم کجاست باید گفت امروزه این باغ در داخل شهر شیراز و در قسمت شمال غربی این شهر قرار گرفته است.محدودۀ امروزی باغ ارم در شمال شهر شیراز است و از نظر جغرافیای شهری میتوان گفت که محوطۀ آن از شمال غربی به خیابان دانشجو (خیابان آسیاب سه تایی)، از شمال شرقی به بلوار ارم و سرانجام از راس شمالی به میدان ارم محدود میگردد.
جرافیای باغ ارم

تاریخچه باغ ارم شیراز
شواهد نشان میدهد که اولین انسانهایی که ساکن این منطقه شده اند مرتبط با دوران ساسانی یا قبل از آن بودند. با این حال اولین نشانه های معتبری که دربارۀ شهر شیراز پیدا شده مربوط به اوایل دورۀ اسلامی میباشد.تاریخ نویسان مسلمان معتقدند که شهر شیراز در قرن اول هجری و به دست عبدالملک مروان ساخته شده اما نشانه های تاریخی غیرقابل انکاری از سکونت صدها سالۀ انسانها قبل از این زمان در این منطقه وجود دارد..عبدالله مستوفی در کتاب مشهور نزهت القلوب خود که در سال 740 قمری نوشته شده است، معتقد است که معتبرترین روایت ساخت شهر شیراز را به برادر حجاج بن یوسف که به نام محمد شناخته میشود و در دورۀ اسلامی میداند. اما حمدالله مستوفی معتقد است که عمو زاده حجاج بنام محمد بن قاسم ابن ابی عقیل این کار را کرده و در حقیقت او شهری را که مدتها قبل در آن منطقه بوده بازسازی کرده است.اما اسناد کتیبه های هخامنشی روایت متفاوتی دارد.پس از مطالعۀ این کتیبه های باستانی توسط کتیبه خوانان و خط شناسان مختلف و در بررسی کتیبه های ایلامی و هخامنشی آقای دکتر عبدالمجید ارفعی بیان نمودند که قدمت شیراز به قرنها قبل از این دوران بازمیگردد. در کتیبه های پاسارگاد شهری بنام شیرازیش یا همان شیراز نام برده شده است. امروزه اسناد تاریخی اثبات کرده که قدمت شهر شیراز به دورۀ هخامنشیان و ایلامیان بازمیگردد.سه نفر از محققین باستان شناس بنامهای لیمبرت، آرتور آربری و دکتر شهبازی فهرست مفصلی از نشانه های سکونت دائم را در محدودۀ دشت این شهر و محل فعلی این شهر در دورۀ قبل از اسلام نام برده اند.از جملۀ این نشانه ها میتوان به نگاره های سنگی دوران ساسانی نام برد که در آنها اشاره های به دو آتشکدۀ مشهور هرمزد و کارنیان شده است. همچنین قلعه ای باستانی به نام شاه موبد در این منطقه پیدا شده ضمن اینکه در محل قصر ابونصر نیز بقایایی از یکی از قلعه های ساسانی را یافته اند.براساس نظر مورخین و باستان شناسان در پایان دورۀ ساسانی (قبل از ورود اسلام به ایران) شهر شیراز، شهری پر جمعیت بوده که مراکز اداری مختلفی نیز در آن وجود داشته است.اگرچه در آن زمان این شهر وسعت فعلی خود را نداشته است اما اسناد نشان میدهد که شیراز در دوران داریوش هخامنشی تحت حکومت پارسه بوده است و پس از حملۀ اسکندر نیز مطیع شهر استخر بوده. پس گفته های مورخین عرب مبنی بر ساخت این شهر در دورۀ حاکمان عرب کاملا نابجا میباشد.امروزه شهر شیرازسند فرهنگ تاریخی ایران محسوب میشود که مکانهای مهمی مانند باغ عفیف آباد، باغ دلگشای شیراز و آرامگاه دو شاعر بزرگ ایران حافظ و سعدی در این شهر قرار دارد.
باغ ارم شیراز- نمای شیراز

باغ ارم از نمای تاریخ
برطبق نوشته های تاریخی، باغ ارم شیراز یادگاری از دورۀ پادشاهان سلجوقی است. این باغ در دوران حکومت گورکانیان، آل مظفر و آل اینجور نیز مورد استفاده قرار میگرفته است.به نظر میرسد که این باغ در آن زمان متعلق به حاکمان منطقه بوده است و از آنجا که در آن زمان حکومت این منطقه مشابه سیستم فئودالی بوده میتوان مطمئن بود که مورد استفادۀ بزرگان قرار میگرفته است. گفته میشود که به احتمال قوی فرمان ساخت این باغ توسط یکی از حکام استان فارس در دوران سلطان سنجر سلجوقی به نام اتابک قراچه داده شده است.بعد از اتابک قراچه، تا زمان رسیدن شاه شیخ ابواسحاق اینجو مسئولیت این باغ را در دست داشت.از نحوۀ اداره و مالکیت باغ ارم اطلاعات دقیقی در دست نیست. گفته میشود شاه شیخ ابواسحاق اینجو در سال 742 به حکومت رسید و پانزده سال بعد یعنی در سال 757 هجری قمری به قتل رسید. در این زمان سلسلۀ آل اینجور منقرض شد و آل مظفر به حکومت رسیدند. این احتمال وجود دارد که در این زمان باغ ارم شیراز به تملک سلاطین این حکومت در آمده باشد. گفته میشود زمانی که آخرین پادشاه این خاندان بنام منصور ، توسط سپاه گورگانیان به قتل رسید، باغ ارم شیراز در اوج شکوه و آبادی خود بوده است.در نوشته های جهانگردان دوران پادشاهان صفویه و بعد از آنها از این باغ بسیار یاد شده و کسانی که آن را دیده اند باغ ارم را زیبا، آباد و باشکوه وصف کرده اند. این احتمال وجود دارد که در دوران حکومت زندیه مالکیت باغ ارم شیراز به شاهان زندیه داده شده. در این زمان این بنا مانند بسیاری از باغها و بناهای قدیمی شهر شیراز مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و تلاشهایی برای حفظ آن صورت گرفته است.شواهد نشان میدهد که مالکیت باغ ارم در اواخر حکومت زندیه در اختیار سران ایل قشقایی بوده است. این خاندان به مدت 75 سال این باغ را در دست داشتند. پس از آن مالکیت باغ در دورۀ قاجار نیز در دست خان های قشقایی بود. فردی بنام جانی خان قشقایی که در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار ایلخان و ایل بیگی این ایل بود برای سالها باغ ارم شیراز را در تصرف خود داشته و از این باغ به عنوان مرکز حکومت خود در شیراز استفاده کرده است.این فرد و پسرش محمد قلی خان اولین ایلخان های ساکن درباغ ارم شیراز بودند که در طول دوران دسترسی خود در باغ، عمارت زیبایی را بنا کردند.گفته شده که در سالهای اولیۀ حکومت قاجار، بعضی بزرگان ایل قشقایی که پیش از این مالک باغ ارم شیراز بودند در گوشه ای از این باغ دفن شده اند .البته امروزه هیچ نشانه ای از این قبرها برجای نمانده است.عمارت ساخته شده در دوران فتحعلی شاه به قدری زیبا بود که سالها بعد در دورۀ ناصرالدین شاه نیز هنوز افراد بسیاری را جذب خود میکرد. در این دوران بود که فردی بنام حاج نصیر الملک شیرازی باغ ارم شیراز را از خانوادۀ ایلخان قشقایی خرید و ساختمانی که امروزه در آن قرار دارد را به جای ساختمان قدیمی آن بنا کرد. البته گفته میشود که در ساختن ساختمان جدید، اساس و پایۀ بنای قدیمی حفظ شده است.حاج نصیر الملک در سال 1311 ه.ق درگذشت. بنابراین مالک بعدی باغ بنام ابوالقاسم خان نصیر الملک قسمتهای ناتمام ساختمان و تزئینات آن را به پایان رساند.

باغ ارم شیراز - تاریخچه باغ ارم شیراز

معماری باغ ارم شیراز
طراحی باغ ارم شیراز به شیوه ای خاص بوده است به طوری که برای رسیدن به ساختمان اصلی و مرکز باغ باید از طول باغ عبور کنید. بخش مرکزی باغ زیباترین بخش آن است. در نمای باغ و اینکه باغ ارم کجاست باید گفت ساختمان به گونه ای ساخته شده که طبقۀ پایینی به نظر در زیر زمین قرار دارد. دلیل این نوع ساخت ، خنک کردن این بخش درگرمای تابستان بوده است. نهر آبی که در باغ جاری است در مسیر خود از دل این تالار عبور میکند ، استخر را پر میکند و در حوض بزرگی که در طبقۀ پایین است میریزد. این مسئله طبقات پایینی را کاملا خنک میکند.کف و دیوارهای تالار پایین با کاشی های رنگارنگ پوشانده شده. یک پلکان این قسمت را به راهروهایی متصل میکند که به طبقۀ بالا و به تالار بزرگ وصل میشود. بخش جنوبی تالار در حقیقت دنبالۀ محور اصلی است . چشم انداز شمالی نیز تپه هایی هستند که در اطراف رودخانه قرار دارند.در ساختمانهایی که از گذشته در شیراز بجا مانده اند میتوان کاشی های براق و سنگ تراشی را دید که میراثی از دوران گذشته است. در این بنا نیز آثاری از دورانهای مختلف تاریخی دیده میشود کافی است کمی با دقت در آن بنگرید تا نقشهایی از دوران ساسانیان و قاجار و هخامنشیان پیدا کنید. این نوع سنگ تراشی حتی امروزه نیز تا حدودی رواج دارد. در این قسمت یک سنتوری (سه گوش) وجود دارد که منظره ای که به دورۀ ساسانیان تعلق دارد و ماهرانه با کاشی های رنگی تزئین شده است را نمایش میدهد.اما در طبقۀ همکف از تخته سنگهای آهکی ساخته شده است که تلاش کرده اند آن را مشابه آثار دورۀ هخامنشیان در تخت جمشید بسازند.در اطراف ساختمان مرکزی که ناحیه ای وسیع است کمتر میتوانید بوتۀ گل سرخ ببینید . در عوض با کمک یک پلکان چوبی گلخانه ای ساخته شده که محل نگهداری انواع گلها در گلدانهاست. به این ترتیب گلهای زیبا را داخل گلدان پرورش میدادند تا آنهارا در داخل ساختمان و خارج از آن قرار دهند.

باغ ارم شیراز- معماری باغ ارم

عمارت باغ ارم
شکل کلی باغ به شکل یک مستطیل بزرگ است .برای اینکه بدانید باغ ارم کجاست این نکته را در نظر بگیرید که درهای ورودی روی ضلع بزرگتر باغ قرار دارد و رو به سمت بلوار ارم در ضلع شمالی دارد. همچنین ضلع غربی باغ به سمت غرب است که به بلوار آسیاب سه تایی منتهی میشود.در گذشته در این دو ضلع باغ گلکاری انجام میشد و انواع گلهای اناری و پیچ امین الدوله را میتوانید ببینید که از لای نرده ها و روی دیوار به کوچه میرود.در سمت دیگر باغ میتوان به چند باغ و منطقۀ مسکونی رسید.مساحت باغ ارم در طی سالهای گذشته تغییر کرده است گاهی بزرگتر و گاهی کوچکتر شده است.در حال حاضر مساحت این باغ حدود 110380 متر مربع میباشد.شیب زمین از سمت غرب به شرق باغ میباشد. عمارت اصلی ودرونی در قسمت بلند و در غرب آن قرار گرفته اند.به سبب شیب زیاد زمین در قسمت هایی از خیابان های اصلی و دیگر خیابان های باغ پله هائی ساخته شده و پستی و بلندی زمین بر زیبایی فضای باغ افزوده است .در جلوی ساختمان اصلی که نزدیک به باغ است یک استخر بزرگ با آبنما بزرگ دارد. شما میتوانید تصویر بنا را در آب استخر ببینید. در چهارطرف استخر چهار درخت بزرگ نخل فونیکس کاشته شده اند که منظرۀ زیبایی را پدید آورده اند.مساحت استخر 335 متر مربع میباشد و در محیط آن سیزده سنگ بزرگ یکپارچه قرار گرفته است. گفته میشود این سنگها به دورۀ جانی خان ایلخان مرتبط میباشد.به نظر میرسد که این استخر در گذشته عمیق تر بوده اما پس از ترمیم عمق آن به نیم متر کاهش یافته است. در زمان ترمیم کف و اطراف استخر را با کاشی های سفید فرش کردندآب زلالی که در این استخر جاری شده از نهر اعظم منشعب شده . این آب بعد از اینکه به حوض کوچک داخل تالار حوض خانه وارد شد به جوی های اطراف استخر وارد میشود پس از آن در جوی آب پهن خیابان اصلی باغ و جویبارهای دیگر میریزد و در اطراف باغچه های باغ روان میشود.در مرکز باغ ارم گذرگاه اصلی باغ در جهت غرب به سمت شرق ساخته شده است.این گذرگاه از ساختمان و استخر اصلی باغ شروع میشود و به سمت انتهای باغ میرود. دو طرف این راه را با بوته های شمشاد کوتاه حصاری برای آن درست شده است.طی کردن این مسیر زیبای محصور شده با گل و شمشاد درحالی که جوی روان آب از کنار پای شما گذر میکند یک تصویر دلپذیر خواهد بود.در وسط باغ جوی آب به شبکه ای تقسیم میشود و هر جوی کوچکتر به طرفی میرود.در این قسمت پله هایی وجود دارد پس از طی کردن پله ها ، تا انتهای باغ سطح زمین با شن های ریز مسطح شده است. در دو طرف این منظره میتوانید خیابانی از درختان بلند و تنومند را ببینید.در مجاورت خیابان اصلی درخت سرو ناز بلندی قرار دارد که ارتفاع آن بیشتر از سی متر است یک تاک تنومند این درخت سرو را در آغوش گرفته و از آن بالا رفته است. درست مثل اینکه این دو درخت چندصد ساله در هم پیوند خورده باشند. این منظره ای است که در هیچ کجای دیگر نمونۀ آن دیده نشده است.زیبایی این منظره به خصوص در فصل تابستان چند برابر میشود و این زمانی است که درخت تاک میوه میدهد. خوشه های انگور آویزان شده از درخت سرو زیبایی شگفت انگیزی دارد که رد آن را در نوشته های بسیاری از بازدیدکنندگان این پارک میتوانید ببینید.خیابان دیگری که در باغ ارم وجود دارد از سمت شمال باغ به جنوب آن منشعب میشود و در تقاطعی به خیابان اصلی باغ میرسد و از آن گذر میکند. البته به جز این دو خیابان، داخل این باغ بزرگ مسیرهای دیگری نیز ایجاد شده که به موازات هم قرار دارند.

باغ ارم شیراز - عمارت باغ ارم

 

عمارت اصلی باغ ارم
ساختمان اصلی باغ ارم یک نمونۀ خوب و کامل از معماری دورۀ قاجار را به نمایش گذاشته است.عمارت اصلی که در دورۀ ناصرالدین شاه قاجار بنا شده ویژگیهای معماری این دوره را در خود جمع کرده است . سبک آن پیرو سبک معماری دوران صفوی و زند میباشد. یک ساختمان سه طبقه با پشت بام شیروانی که در قسمت جلویی آن ایوانی در میان دو ستون سنگی دارد. گفته میشود که ساخت این بنا توسط حاجی محمد حسن معمار شیرازی بوده است.ورودی عمارت به سمت شرق است و معماری و تزئینات آن بسیار زیباست. در حقیقت در تزئین این بنا از انواع هنرهای آن دوران بهره گرفته شده است. نقاشی های زیبا، حجاری های شگفت انگیز، گچ بری ها و کاشی کاری های زیبا این بنا را به عنوان شاهکار هنر عصر قاجار معرفی میکند. در طبقۀ دوم و سوم ساختمان ایوان زیبایی وجود دارد که در دو طرف آن دو ستون سنگی حجاری شده قرار دارند. روی سر ستونها تصویر مردانی حجاری شده که لباسهای مردم دورۀ قاجار را به تن دارند این مردان و گل و بوته های کنار آنها با هم در حالت قرینه قرار دارند.در میان ساختمانهایی که در شهر شیراز از دوران قاجار به جا مانده، این ایوان دو ستونی به دلیل تزئینات خاص و گچبریهای زیبایی که دارد ، جایگاه ویژه ای دارد.در شهر شیراز باغ ارم تنها بنای زیبای به جا مانده از گذشته نیست.از دیگر بناهای زیبای این شهر بنای نارنجستان قوام شیراز است که از نظر سبک معماری شباهت زیادی به باغ ارم دارد و بیشتر تزئینات داخلی و گچ بری ها و نقاشی های آن شبیه به گچبری های باغ ارم میباشد.

کتیبه های عمارت اصلی
جلوی عمارت اصلی باغ ارم ستونهایی وجود دارد که ارتفاع آن به بیشتر از دو متر میرسد. این ستون به صورت یکپارچه از سنگ گندمک پوشیده شده است. در این محدوده هشت ستون وجود دارد که روی شش ستون آن کتیبه هایی از اشعار شاعران مشهورشهرشیراز (حافظ، سعدی، شوریدۀ شیرازی) با خط نستعلیق نوشته شده است.اشعاری که روی کتیبه های عمارت حجاری شده اند به دست استاد باشی حجار ثبت شده اند.علاوه بر این کتیبه ها، در این بخش دو تخته سنگ آهکی نیز وجود دارد که روی آنها نقش مردی است که نیزه به دست در حال نگهبانی است این طرح نیز تقلیدی از حجاری های دوران هخامنشی در تخت جمشید است . لباس و کلاه این مرد شبیه به لباس عشایر جنوب ایران است. به نظر میرسد که روی سنگهای شش کتیبۀ دیگر هم نقوش و طراحی هایی وجود داشته که توسط حجار ناپدید شده و به جای آن اشعار روی آن برجسته شده اند.این تخته سنگها در دو طرف حوض خانه قرار دارند. در پایین پنجره یک جوی آب زلال و گوارا جاری شده که از باغچه وارد حوض درون خانه میشود و پس از عبور از حوضچه زیر نرده ها، به طرف استخر بزرگ باغ و بعد از آن جوی های آب خیابان میرود.

باغ ارم شیراز-کتیبه های عمارت اصلی 

گونه های گیاهی باغ
داخل باغ ارم شما میتوانید تعداد زیادی درخت زیبای سرو ناز را مشاهده کنید . بیشتر این درختان کهنسال هستند و وجود این درختان قدیمی سروناز یکی از دلایل شهرت باغ ارم در میان جهانگردان خارجی است. بیشتر جهانگردانی که به شیراز سر میزنند در سفرنامه ها و یادداشتهای خود از زیبایی این درختان مینویسند یا تصاویری را از آنها پخش میکنند. اما درختان سروناز در باغ ارم زیبایی ای ورای تصور دارند . این درختان خیره کننده هستند. بلندترین درخت سرو ناز در باغ ارم بیشتر از 35 متر ارتفاع دارد. این درخت را بلندترین درخت شهر شیراز میدانند. درختی بلند با تنه ای استوار و زیبا که شهرت جهانی دارد .بسیاری از جهانگردان خارجی، ایرانیان بازدید کننده و نویسندگان دربارۀ آن تصاویر و مقاله هایی را ارائه کرده اند.گونه های مختلف گیاهی در میان درختان این باغ را به دو دسته تقسیم میکنند . درختانی که مثمر هستند یعنی میوه میدهند و درختانی که غیر مثمر هستند و میوه ای نمیدهند. انواع درختان بدون میوۀ باغ ارم عبارتند از: درخت سرو ناز،ارغوان، بیدمجنون، افرا، کاج، بیدسیاه، زبان گنجشک، بیدمشک،اکالیپتوس و سپیدار.انواع درختان میوه دار یا مثمر باغ عبارتند از :نارنج، انار، ازگیل،خرمالو،گردو، بادام،سیب،زردآلو،گلابی و بهدر میان درختان میوۀ باغ ارم انار رتبۀ اول را دارد و نارنج در مرتبۀ دوم قرار دارد. درختان مرکبات این باغ از نظر سن و اندازه سایر باغهای مرکبات و نارنجستانهای شهر شیراز است.اما درختان دیگر باغ مخصوصا درختان سروناز آن در طول سالها عمر بلند و شکوهمند شده اند و هرسال هم زیباتر از قبل میشوند.

باغ ارم شیراز- گونه های گیاهی باغ ارم

درخت های موجود در باغ ارم
شهرت باغ ارم تنها به درختان و سروهای زیبایش نیست . این باغ به داشتن گلهای زیبایی نیز مشهور است. در ده سال اخیر انواع مختلفی از گل در محدودۀ باغ ارم پرورش داده شده اند. از زیباترین گلهای فعلی در این باغ میتوان از گل رز آن نام برد. زمانی که شهرداری تصمیم به توسعۀ باغ گرفت یک گلستان رز را در قسمت شمال غرب و غرب باغ ارم بنا کرد که بیشتر از250 واریتۀ گل رز در آن پرورش داده شده است.در گلستان رز باغ ارم انواع متنوعی از صدها گل رز که در ایران و کشورهای آسیایی نظیر آن وجود ندارد.شهرت این باغ در میان کشورهای مشرق زمین بسیار زیاد است.در کشورهای آسیایی تنها دو یا سه کشور چنین گلستانی با این تنوع گل در میان دارند.در باغ گل باغ ارم به جز گلهای رز زیبا و مختلف انواع مختلفی از گیاهان و گلها در باغ وجود دارد. گیاهان داخل این باغ به ده گروه تقسیم میشود.
1- درختچه های زینتی دارای گل های زیبا
2- درختچه های زینتی دارای برگ های زیبا
3- گل های یک ساله مقاوم به سرما
4- گل های یک ساله حساس به سرما
5- گل های پیازدار
6- بوته های دائمی گل دار
7- گیاهان دائمی پوششی و رونده
8- گیاهان یک ساله رونده
9- گیاهان حصاری
10- گل های گلخانه ای
آبی که برای آبیاری باغ ارم استفاده میشود مانند بسیاری از باغهای اطراف شیراز از نهر اعظم جاری میشود. نهر را به جدولهایی که به آن بنا میگویند تقسیم میشود.مانند جدول میری که یک پنجم از آب نهر اعظم میباشد.باغ ارم را از این جدول آبیاری میکنند. همچنین داخل باغ دو چاه عمیق آب حفر شده که آب را با کمک پمپ به باغ میرساند و بااستفاده از لوله کشی به گلها و گیاهان باغ آبرسانی میکنند. برای مصارف ساختمان داخلی و آب نوشیدنی از آب لوله کشی استفاده میشود.این باغ پرشکوه امروزه به عنوان موزۀ گیاهشناسی دانشگاه شیراز نیز استفاده میشود و مالکیت آن به مردم ایران بازگشته است. در سفر به شیراز گشت و گزار در باغ ارم را فراموش نکنید.

باغ ارم شیراز- درخت های باغ ارم

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار