تابناک فارس به نقل از باشگاه خبرنگاران: مصطفی قائمی نیا مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز گفت: در گذشته از قرص برنج برای حفاظت برنج در مقابل انواع آفت‌ها استفاده می‌شد، اما امروزه این آفت کش، به آدم کشی خـطرنـاک و عـامـل بـسیـاری از مسمومیت‌های عمدی و اتفاقی مبدل شده است، به نحوی که آمار‌ها نشان می‌دهد قرص برنج به تنهایی عامل ۱۱ درصد از کل مرگ‌های ناشی از مسمومیت است.
او بیان کرد: به همین منظور واردات هرگونه قرص برنج به کشور غیر قانونی اعلام شده و خرید و عرضه این قرص پرخطر در مراکز عرضه سموم و عطاری‌ها ممنوع و عاملان این امر مشمول مجازات می‌شوند.
قرص برنج چیست؟
فسفید الومینیوم سمی جامد به شکل قرص‌های به رنگ سبز تیره یا خاکستری در بسته‌های استوانه‌ای شکل و حاوی ترکیبات خطرناکی از فسفید‌ها است.
این ماده پس از قرار گرفتن در معرض رطوبت محیط یا اسید معده در مصرف خوراکی، گاز بسیار خطرناک به نام فسفین را آزاد می‌کند که علت اصلی سمیت این ماده است.
فسفین گازی است بی رنگ با بویی شبیه سیر یا ماهی گندیده که جذب خوراکی و استنشاقی بالایی دارد که به سرعت از طریق دستگاه تنفسی و یا دستگاه گوارش جذب شده و منجر به بروز عوارض جدی، مسمومیت و در نهایت مرگ می شود.
دلایل مسمومیت با قرص برنج
مصرف این قرص به دلیل آسیب به خود،مصرف اشتباه قرص برنج به جای قرص‌های روانگردان (اکستازی) به دلیل شباهت ظاهری، استنشاق گاز فسفین حاصل از قرص برنجی که در غلات، برنج قرار داده شده و در برابر رطوبت هوا قرار گرفته است.
پیامد‌های ناشی از مصرف قرص برنج
این عوارض در ۷۲ ساعت اولیه بروز پیدا می‌کند که بیشتر شامل عوارض قلبی عروقی، تنفسی، گوارشی و عصبی بوده و گاه نشانه‌های دیگری را نیز به همراه دارد.
عوارض قلبی عروقی: افت فشار خون، بی نظمی ضربان قلب، عوارض تنفسی: نبود خون ریزی دهنده ریه همراه با افزایش تعداد تنفس، عوارض گوارشی: تهوع، استفراغ خونی، درد شکمی و عوارض عصبی: گیجی، اختلال در بینایی، تکلم و تشنج است.
بنابراین توصیه می‌شود:
از خریدن قرص برنج از عطاری‌ها و یا اشخاص خودداری شود، برای نگهداری قرص برنج، آن را در مکانی خشک و خنک و با تهویه مناسب و به دور از رطوبت قرار دهیم و از قرص سیر می‌توان به عنوان جایگزین قرص برنج استفاده کرد.
اقدامات اولیه در مسمومیت با قرص برنج
اگر گاز متصاعد شده از قرص یا گرد برنج به صورت اتفاقی استنشاق شد، به سرعت فرد را به هوای آزاد ببریم و سعی کنیم بدن او را گرم نگه داریم و مطمین شویم که به راحتی نفس می‌کشد، سپس فرد را به مراکز درمانی و اورژانس انتقال دهیم.
اگر گرد یا پودر ناشی از قرص برنج با لباس تماس پیدا کرد، لباس را در هوای آزاد به آرامی و با احتیاط تکان دهیم و به سرعت اقدام به تعویض آن کنیم. لباس آلوده را نباید در مکان‌های بدون تهویه یا بسته و مکان‌های عمومی رها کرد.
در صورتی که قرص برنج، تعمدی یا اتفاقی بلعیده شود، باید هرچه سریع‌تر فرد را به مراکز درمانی و اورژانس انتقال داد.
عوارض گوارشی ۵ تا ۱۰ دقیقه پس از مصرف حادث شده و سپس سایر علایم ظاهر می‌شود و مرگ در مدت کمتر از ۶ ساعت ممکن است رخ دهد.
القای تهوع و استفراغ در موارد بلع قرص برنج توصیه نمی‌شود، زیرا این کار احتمال وقوع مسمومیت ثانویه به گاز‌های فسفید را افزایش می‌دهد.
بیشتر مرگ و میر‌ها با قرص برنج، در خلال ۱۲ تا ۲۴ ساعت نخست مسمومیت اتفاق افتاده و اغلب ناشی از ایست قلبی است.
مرگ و میر بعد از ۲۴ ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی بوده اما تسریع در درمان حتی در بیماران به ظاهر بی علامت اهمیت بالایی در بهبود بیماران دارد.
